3 stycznia 1897 r. urodziła się Pola Negri, właściwie Barbara Apolonia Chałupiec

3 stycznia 1897 r. w Lipnie na Ziemi Dobrzyńskiej urodziła się Pola Negri, właściwie Barbara Apolonia Chałupiec, aktorka, gwiazda niemieckiego i amerykańskiego kina niemego.

Rys biograficzny

Jej matka pochodziła z zubożałej polskiej szlachty, której rodzina straciła fortunę na wsparciu działań Napoleona Bonaparte. Ojciec Negri, Jerzy Chalupec, było romsko-słowackim wędrownym blacharzem. Po tym, jak został aresztowany przez władze rosyjskie i zesłany na Sybir, Pola przeniosła się wraz z matką do Warszawy. Kobiety żyły w ubóstwie. Matka, żeby utrzymać rodzinę pracowała jako kucharka. Pomimo trudności życiowych, matka wychowywała córkę na osobę ambitną i żądną sukcesu. Pola od małego uczęszczała na lekcje tańca oraz gry aktorskiej. Początkowo miała zostać baletnicą, jednak plany te pokrzyżowała gruźlica. Po powrocie z sanatorium w Zakopanem Pola kontynuowała naukę aktorstwa, i jako młoda kobieta ukończyła szkołę teatralną w Warszawie.

Jej talent w końcu został dostrzeżony

Pseudonim, który potem został jej imieniem przybrała od znanej włoskiej poetki Ady Negri. Pierwszy raz Pola Negri pojawiła się na scenie 1 września 1912 r. wcielając się w rolę Klary w „Ślubach Panieńskich” (Teatr Mały w Warszawie). Zadebiutowała w filmie już w 1914 r. grając w „Niewolnicy Zmysłów”. Jej wielka kariera zaczęła się po wyjeździe do Berlina, gdzie zdobywała kolejne szlify jako aktorka. Ze stolicy Niemiec wyruszyła do USA aby spróbować szczęścia w Hollywood – miała wówczas zaledwie 25 lat. W latach 20. XX wieku Pola Negri zagrała w ponad dwudziestu rolach filmowych, dzięki temu stała się sławna i oczywiście bogata. Gwiazda z Lipna miła wielu słynnych kochanków (w pamiętnikach wspomina o ponad 40 mężczyznach) np. Rudolfa Valentino oraz Charliego Chaplina.

Pierwszym filmem Negri była „Niewolnica zmysłów” (1914) Jana Pawłowskiego według scenariusza Hulewicza. Wkrótce, dzięki serii dramatów apaszowskich, została okrzyknięta pierwszym polskim wampem ekranu. Po wybuchu I wojny światowej i zajęciu Warszawy przez Niemców, filmy Hertza trafiły na rynek niemiecki. Po „Bestii” (1915) tamtejsza prasa obwołała Negri „polską Astą Nielsen”.

Rok później zatrudniony w berlińskim Deutsches Theater Ordyński zaprosił ją do nowej wersji „Sumurun”, którą miał wystawić sam Reinhardt. Hertz ocenił to zaproszenie jako część intrygi, mającej na celu sprowadzenie Negri do Berlina, gdzie czekała na nią oferta studia Saturn. Oznaczało to zerwanie zawartego z nim dwuletniego kontraktu, więc wytoczył aktorce proces. Po latach miał przyznać, że proces był fikcyjny i miał podnieść wartość Poli Negri na rynku niemieckim. W rzeczywistości Sfinks tracił swój największy atut – gwiazdę, która mimo skromnego dorobku była rozpoznawana w całej Europie. Niestety, Studio Saturn zbankrutowało i zostało przejęte przez UFA – największe studio filmowe Europy. Hertz musiał więc zadowolić się symbolicznym odszkodowaniem i obietnicą zagranicznej dystrybucji swoich filmów kanałami UFA. Obietnicą dość mglistą, zważywszy sytuację na froncie i rychły upadek Niemie

Koniec kariery

Kariera Poli zaczęła chylić się ku końcowi wraz z udźwiękowieniem filmów – była gwiazdą kina niemego, przez co trudno jej było odnaleźć się w „nowym kinie”. Kolejne pokolenia aktorów wkroczyły na wielkie ekrany. Na początku lat 30. XX wieku wróciła do Niemiec, po 1933 r. naziści zakazali jej angażowania się do nowych produkcjach kinowych – byli przekonani, że Pola z pochodzenia jest Żydówką. Zakaz musiał anulować sam Adolf Hitler, któremu jej aktorstwo wyraźnie przypadło do gustu.

Pola Negri ostatni raz zagrała w 1965 roku, zmarła 1 sierpnia 1987 r. w wieku 90 lat w San Antonio w Stanach Zjednoczonych.

za; IPN

Portal Warszawski