11 lipca 1869 r. do Cerkwi Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny wniesiono obraz patronki podarowany przez cesarzową Marię Aleksandrowną

Jest jedną z dwóch warszawskich cerkwi ocalonych przed wyburzeniem po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Obecnie pełni rolę głównego miejsca kultu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego i tym samym jest najważniejszą świątynią prawosławną w kraju.

Rys historyczny

Pomysł wzniesienia pierwszej cerkwi na Pradze spotkał się z dużym poparciem władz rosyjskich. Inicjatorem budowy był książę Władymir Czerkasski, rusyfikator ustroju Królestwa Polskiego. W 1866 r. utworzono komitet budowy. Architekt Nikołaj Syczew sporządził wówczas plan cerkwi z jedną kopułą. Pierwszy projekt nie zyskał aprobaty władz w Petersburgu. Zalecono, by budynek był bardziej okazały. Drugi projekt, również wykonany przez Syczewa zakładał wzniesienie świątyni pięciokopułowej.

Kamień węgielny położono 14 czerwca 1867 r. Budowniczym cerkwi był inż. płk. D. P. Palicyn. Dwa lata później, 29 czerwca 1869 r., odbyła się uroczystość wyświęcenia świątyni. Zbudowano ją w stylu bizantyjsko-ruskim i była to pierwsza cerkiew w Warszawie wzniesiona od początku w tym celu. Patronką świątyni została św. Maria Magdalena, której ikona została ofiarowana przez carycę Marię Aleksandrownę. Wnętrza ozdobiły freski rosyjskich artystów: Wasyla Wasiljewa i Romana Winogradowa.

Do lat 60. XIX w. Praga była dzielnicą ubogą i zaniedbaną. W 2. poł. wieku miał miejsce intensywny rozwój gospodarczy dzielnicy związany z utworzeniem po prawej stronie Wisły dwóch dworców kolejowych: w 1863 r. Petersburskiego, a w 1866 r. Terespolskiego. Budowa cerkwi związana była nie tylko z chęcią podkreślenia rosyjskiej dominacji zaborcy na tym terenie, ale wynikała również z potrzeby stale powiększającej się liczby rosyjskojęzycznej ludności Pragi. Najbliższa świątynia prawosławna znajdowała się wówczas na Podwalu przy Starym Mieście, ale z racji ograniczonej komunikacji przez rzekę – jedyną przeprawę oferował wówczas most Kierbedzia – uczestnictwo w nabożeństwach było utrudnione.

W 1892 r., z okazji 25 lat istnienia świątyni, w lewej bocznej nawie urządzono ołtarz św. Hioba Poczajowskiego. W 1915 r. wraz z ewakuacją w głąb Rosji wojsk carskich i ludności prawosławnej wywieziono także elementy wyposażenia. Od 1921 r. świątynia przejęła funkcje metropolitalne. W 1928 r. cerkiew została podzielona na część górną i dolną pw. Męki Pańskiej.

W czasie II wojny światowej budynek nie odniósł większych strat, uszkodzeniu uległa jedynie centralna kopuła. Generalny remont wykonano w l. 50. XX w.

za; zabytek.pl

Zdj. PW

Portal Warszawski