Czy to koniec imperium G. Sorosa? Trump podjął właśnie radykalne kroki

Departament Sprawiedliwości USA przygotowuje się do wszczęcia śledztwa wobec fundacji George’a Sorosa, które ma obejmować m.in. wątek potencjalnego finansowania terroryzmu w USA, Europie i na Bliskim Wschodzie – informują media za oceanem. Kim jest człowiek, którego nazwisko parę lat temu traktowano jak teorię spiskową, a dziś przeciwko któremu amerykański prezydent rzuca wszelkie siły?

Rys biograficzny

George Soros, urodzony jako György Schwartz (węgierski Żyd) 12 sierpnia 1930 roku w Budapeszcie, jest węgiersko-amerykańskim inwestorem, miliarderem, filantropem i aktywistą politycznym. Jako jeden z najbardziej wpływowych ludzi na świecie, Soros zbudował fortunę w świecie finansów, a następnie przeznaczył znaczną jej część na promocję demokracji, praw człowieka i otwartych społeczeństw. Jego net worth szacowany jest na 7,2 miliarda dolarów amerykańskich w maju 2025 roku. Soros jest znany z filozofii „reflexivity” w inwestycjach, która zakłada, że rynki finansowe są napędzane przez błędne percepcje uczestników, co prowadzi do cykli boomu i bustu. Jego życie naznaczone jest doświadczeniami z Holokaustu, emigracją i walką z autorytarnymi reżimami, co ukształtowało jego zaangażowanie w sprawy globalne.  W 2025 roku, w wieku 95 lat, nadal aktywnie wspiera swoje fundacje, choć przekazał większość kontroli swojemu synowi Alexowi.

Soros urodził się w zamożnej, niewierzącej żydowskiej rodzinie w Budapeszcie, w Królestwie Węgier. Jego ojciec, Tivadar Soros, był prawnikiem i autorem książek w języku esperanto, a matka, Erzsébet, prowadziła sklep z jedwabiem. W 1936 roku rodzina zmieniła nazwisko z Schwartz na Soros, aby chronić się przed rosnącym antysemityzmem. W marcu 1944 roku, podczas nazistowskiej okupacji Węgier, 13-letni Soros i jego rodzina stanęli w obliczu eksterminacji – ponad 500 000 węgierskich Żydów zostało zamordowanych. Dzięki fałszywym dokumentom i sieci kontaktów ojca, Soros przeżył, udając chrześcijańskiego chrześniaka urzędnika ministerstwa handlu. Jego ojciec ocalił także wielu innych Żydów, organizując ucieczki. Soros później opisał ten okres jako „najszczęśliwszy rok swojego życia”, ponieważ był świadkiem heroizmu ojca i nauczył się przetrwania w warunkach zagrożenia. Po oblężeniu Budapesztu w 1945 roku i przejęciu władzy przez komunistów w 1947 roku, 17-letni Soros wyemigrował do Anglii. Tam pracował dorywczo jako tragarz na dworcu i kelner, otrzymując 40 funtów miesięcznie od kwakerskiej organizacji charytatywnej. W 1947 roku zaczął studia na London School of Economics (LSE), gdzie studiował filozofię pod kierunkiem Karla Poppera, którego idee o „otwartych społeczeństwach” głęboko go zainspirowały. Ukończył Bachelor of Science w filozofii w 1951 roku i Master of Science w 1954 roku, choć jego oceny nie pozwoliły na karierę akademicką. W tym czasie wykładał na Speakers’ Corner w esperanto i rozwijał swoje zainteresowania filozofią, co później wpłynęło na jego teorię reflexivity. W 1956 roku Soros wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie rozpoczął karierę w finansach, ale jego wczesne doświadczenia z nazistowską okupacją i komunizmem ukształtowały jego przekonanie o potrzebie walki z nietolerancją etniczną i polityczną.

Kariera Sorosa w świecie finansów rozpoczęła się w 1954 roku w londyńskim banku Singer & Friedlander, gdzie pracował jako urzędnik, a później w dziale arbitrażu. W 1956 roku przeniósł się do Nowego Jorku, dołączając do F.M. Mayer jako trader arbitrażowy specjalizujący się w europejskich akcjach (1956–1959). Od 1959 do 1963 roku był analitykiem w Wertheim & Co., gdzie sformułował teorię reflexivity, inspirowaną Popperem, zakładającą, że wartości rynkowe zależą od subiektywnych opinii uczestników rynku .W 1963 roku dołączył do Arnhold and S. Bleichroeder jako wiceprezes, a w 1969 roku założył fundusz hedgingowy Double Eagle z 4 milionami dolarów kapitału (w tym 250 tysiącami własnymi), zlokalizowany na Curaçao. W 1970 roku stworzył Soros Fund Management, a w 1973 roku, z powodu konfliktów interesów, zrezygnował z Double Eagle i uruchomił Quantum Fund, który pod jego kierownictwem urósł z 12 milionów do 25 miliardów dolarów do 2011 roku. Quantum Fund jest uważany za najbardziej udany fundusz hedgingowy w historii, generując 40 miliardów dolarów zysków od 1973 roku i 5,5 miliarda w samym 2013 roku.

Soros zyskał przydomek „Człowiek, który złamał Bank Anglii” dzięki spekulacji z 16 września 1992 roku (Black Wednesday), kiedy to shortował funta szterlinga na kwotę 10 miliardów dolarów, zarabiając ponad 1 miliard, podczas gdy Wielka Brytania straciła 3,4 miliarda funtów, wycofując się z Mechanizmu Kursów Walutowych. W 1992 roku spekulował także na finlandzkiej marce, a w 1997 roku, podczas kryzysu azjatyckiego, shortował tajskiego bahta i malezyjskiego ringgita, co doprowadziło do oskarżeń premiera Malezji Mahathira Mohamada o wywołanie kryzysu (później wycofanych w 2006 roku). W latach 90. stracił pieniądze na shortowaniu dolara hongkońskiego, wspieranego przez chiński bank centralny. W 2011 roku zamknął fundusz dla zewnętrznych inwestorów z powodu zmian w regulacjach SEC, skupiając się na inwestycjach rodzinnych i fundacyjnych. W 2015 roku zainwestował 300 milionów dolarów w sieć hoteli Fen w Ameryce Łacińskiej.

W 1988 roku został skazany we Francji za insider trading w sprawie Société Générale (wyrok z 2002 roku, potwierdzony w 2006, z grzywną 940 tysięcy euro; apelacja do ETPCz oddalona w 2011 roku). Jego sukcesy uczyniły go jednym z najbogatszych ludzi świata.

Filantropia i Open Society Foundations

Filantropia Sorosa rozpoczęła się w 1979 roku, gdy sfinansował stypendia dla czarnych studentów na Uniwersytecie w Kapsztadzie pod rządami apartheidu. W latach 80. wspierał dysydentów za Żelazną Kurtyną, finansując ruchy takie jak Solidarność w Polsce, Kartę 77 w Czechosłowacji i Andrieja Sacharowa w ZSRR. W 1984 roku założył Open Society Foundations (OSF), nazwaną na cześć filozofii Poppera, promującej demokrację, wolność słowa i prawa indywidualne. OSF rozwinęły się po upadku Muru Berlińskiego, obejmując Afrykę, Azję, Amerykę Łacińską i USA, z misją budowania przejrzystych i demokratycznych społeczeństw. Kluczowe inicjatywy to: finansowanie wymian akademickich i grup kulturalnych w komunistycznych Węgrzech; założenie Central European University w 1991 roku do promowania krytycznego myślenia w byłym bloku wschodnim; 100 milionów dolarów na Europę w 2009 roku; 220 milionów na równość rasową w USA w 2020 roku; 500 milionów dolarów dla Bard College w 2021 roku; 50 milionów na studia rdzennych ludów w 2023 roku; inwestycja w Wikimedia Foundation w 2018 roku i uruchomienie Open Society University Network w 2023 roku. Soros wspierał także ruchy na rzecz legalizacji medycznej marihuany w USA i małżeństw jednopłciowych w latach 2000.

Do 2023 roku przekazał OSF ponad 32 miliardy dolarów, w tym 18 miliardów w 2017 roku. Wspiera organizacje jak Global Witness, International Crisis Group i Institute for New Economic Thinking. W 2025 roku prezydent Joe Biden przyznał mu Prezydencki Medal Wolności za wkład w demokrację i prawa człowieka. Soros podkreśla filozofię „robienia właściwej rzeczy, nawet jeśli nie uda się”, i nadal podróżuje, spotykając się z liderami światowymi.

Antifa i polski wątek

Głównym źródłem złej reputacji Sorosa w Polsce jest intensywna kampania rządu PiS (2015–2023), który uczynił go „wrogiem publicznym nr 1”. Inspiracją była strategia Viktora Orbána na Węgrzech, gdzie Soros – dawny sponsor przemian demokratycznych w latach 80. i 90. – stał się celem ataków za rzekome ingerowanie w politykę wewnętrzną. W Polsce PiS powielało ten narratyw: Soros miał być „szarą eminencją” finansującą opozycję, by obalić „narodowy rząd”. Kampania obejmowała billboardy, spoty TVP i wypowiedzi polityków, np. Jarosława Kaczyńskiego, który oskarżał Sorosa o plan osłabienia Polski.

George Soros nie sponsoruje Antify. Twierdzenia o tym, że Soros lub jego Open Society Foundations (OSF) finansują tę grupę, to popularna teoria spiskowa, która została wielokrotnie obalona przez wiarygodne organizacje fact-checkingowe i media. Pochodzi głównie z prawicowych kręgów w USA i Europie, gdzie Soros jest często przesadnie demonizowany.

Teoria o Sorosie finansującym Antifę zyskała popularność podczas protestów Black Lives Matter (BLM) w 2020 roku po śmierci George’a Floyda. Posty na mediach społecznościowych sugerowały, że Soros „płaci protestującym” lub „właściciel Soros” wysyła autobusy z bojówkarzami. Przykłady to zmodyfikowane zdjęcia autokarów z naklejką „Soros”, które miały dowodzić transportu Antify do miast. Takie narracje rozpowszechniali politycy jak Donald Trump, który w 2020 roku oskarżał Sorosa o „finansowanie chaosu”, oraz influencerzy jak Candace Owens. W Polsce ten mit pojawia się w prawicowych mediach, łącząc Sorosa z „imigracją” czy „LGBT”, ale prawda jest taka, że nigdzie nie ma na to dowodów.

OSF wielokrotnie zaprzeczało sponsorowaniu protestów czy Antify. Fundacja wspiera szeroko pojęte inicjatywy na rzecz praw obywatelskich, demokracji i walki z rasizmem (np. darowizny na BLM w przeszłości, ale nie na „płacenie demonstrantom”). W 2020 roku OSF stwierdziło, że takie oskarżenia podważają prawo do pokojowych protestów chronione przez Pierwszą Poprawkę w USA. Nie ma żadnych dokumentów ani raportów finansowych wskazujących na transfery do Antify.

Koniec Sorosa?

Soros jest obiektem licznych kontrowersji. W 2002 roku skazany we Francji za insider trading; w 2017 roku pozywany przez Beny’ego Steinmetza na 10 miliardów dolarów w sporze górniczym (uznał to za bezpodstawne). W 2018 roku OSF zamknęły biuro w Budapeszcie z powodu represji Orbána, który prowadził  kampanię przeciw Sorosowi. W 2018 roku Cesar Sayoc wysłał bombę do Sorosa (skazany na 20 lat w 2019). Hakerzy w 2016 roku ujawnili donacje na grupy krytykujące Izrael, co doprowadziło do oskarżeń o antyizraelskość. W 2023 roku indyjska BJP skrytykowała go za komentarze o grupie Adani osłabiającej Modiego.

W 2025 roku Donald Trump nazwał go „kandydatem do śledztwa” przez DOJ, oskarżając o finansowanie „proterrorystycznych grup” za 80 milionów dolarów (OSF zaprzeczyły, nazywając to polityczną nagonką).  Według doniesień medialnych z ostatnich dni, starszy urzędnik Departamentu Sprawiedliwości USA (DOJ) wydał dyrektywę skierowaną do kilkunastu biur prokuratorów federalnych, nakazując im przygotowanie planów śledztwa wobec Open Society Foundations – fundacji finansowanej przez George’a Sorosa. Śledztwo ma dotyczyć rzekomego wsparcia dla terroryzmu, oszustw i innych przestępstw, choć fundacja i organizacje prawne, takie jak ACLU, określają te działania jako politycznie motywowane i mającą na celu zastraszenie przeciwników administracji Trumpa. Na razie nie wszczęto formalnego postępowania, ale przygotowania trwają.

🟥 NIE ŻAŁUJCIE NAM WSPARCIA, TYM BARDZIEJ, ŻE PILNUJEMY WARSZAWY JAK NALEŻY!

NIE ZAPOMNIJ WESPRZEĆ JEDYNEGO NIEZALEŻNEGO PORTALU, KTÓRY OD LAT WALCZY O NASZE MIASTO, WARSZAWĘ, A KTÓRY JEST POZBAWIONY JAKIEGOKOLWIEK WSPARCIA FINANSOWEGO, A KTÓRY ZAWSZE REAGUJE NA SPOŁECZNE POTRZEBY!

➡️ Możesz nas wesprzeć zapraszając nas na kawę: https://buycoffee.to/portalwarszawski

➡️ Lub dokonać bezpośredniej wpłaty na numer: 90 1240 1226 1111 0010 8864 5699 – dopisek: DAROWIZNA