Otóż to! Rewitalizować zamiast burzyć

W dobie dyskusji, jak tworzyć miasta przyjazne dla ludzi i środowiska, jednym z bardziej korzystnych trendów jest renowacja istniejących zabudowań. Dzięki współpracy na linii konserwator – miasto – deweloper, zamiast burzyć stare i stawiać nowe, możliwe jest zachowanie oryginalnego charakteru wielu cennych zabudowań.

To filozofia ZEITGEIST Asset Management

„Rewitalizowane obiekty przechodzą remont z wykorzystaniem nowoczesnych technologii i materiałów, dzięki czemu cechuje je jakość i trwałość. Zachowują przy tym oryginalny klimat i architekturę, tworząc atrakcyjną i uporządkowaną przestrzeń miejską.” – tłumaczy Peter Noack, współzałożyciel i dyrektor zarządzający ZEITGEIST Asset Management. „Odnawianie zabytkowych budynków to też okazja, by odświeżyć niezwykłe historie miejsc i ludzi, które kryją w sobie wiekowe mury.” – dodaje.

W minionym roku ZEITGEIST Asset Management oddał do użytku w stolicy aż trzy projekty, które obejmowały renowacje historycznie cennych budynków. Mowa o domu studenckim na warszawskim Solcu, który powstał dzięki adaptacji na potrzeby mieszkaniowe biurowca z lat 60-tych. Drugi projekt to piękna kamienica na warszawskiej Starej Pradze, której mury pamiętają czasy Powstania Styczniowego. Trzecią, najnowszą realizacją, jest galeriowiec położony w samym sercu stolicy, przy ul. św. Barbary 6/8, przylegający do blisko 100-letniego Urzędu Telekomunikacyjnego i Telegraficznego przy ul. Nowogrodzkiej 45.

„Historyczne obiekty staramy się adaptować przede wszystkim potrzeby mieszkaniowe. To stymuluje rozwój społeczny centrów aglomeracji i wspiera ideę 15-minutowego miasta. Pieszy dystans do pracy, sklepu czy szkoły ogranicza ruch aut, a czas zaoszczędzony na dojazdy można wykorzystać na relacje rodzinne czy towarzyskie. To wszystko podnosi komfort i zadowolenie z życia” – mówi Tomasz Dąbrowski, dyrektor zarządzający ZEITGEIST Asset Management w Polsce.

Z szacunku do przeszłości

Większość chronionych obiektów w Warszawie to spuścizna architektury modernizmu, w głównej mierze powojennego. Cechuje je prostota i funkcjonalność, bez zbędnych elementów i przesadnych dekoracji. Wiele z nich zostało zniszczonych lub zniekształconych próbami nieudolnego odnawiania w latach 80-tych i 90-tych. Budynki okładano styropianem, malowano na pastelowe kolory, posadzki z lastryko zakrywane były tanimi płytkami. Dlatego na uwagę zasługują inicjatywy, które stawiają na odtworzenie oryginalnej formy i materiałów dawnych budowli.

Tak właśnie było w przypadku słynnego biurowca na Solcu, przekształconego w prywatny dom studencki. Zespół budynków przy ul. Solec 22 powstał w 1961 roku dla Biura Projektów Służby Zdrowia. Kompleks składał się z dwóch obiektów, 8- i 12-piętrowego, a jego autorami byli Tomasz Banaszek, Stanisław Roszczyk i Edmund Sokołowski. W projekcie renowacji inwestor zdecydował się zachować pierwotną kompozycję elewacji oraz oryginalną klatkę schodową. Zobaczyć tu można próbę sięgnięcia do uznanych tradycji architektury lat 60. z jej lekkością, dużymi przeszkleniami i bardzo charakterystycznymi podziałami okien. „Przeszklona klatka schodowa i podcięty, jasny parter dodały gmachowi uroku rodem z najlepszych lat warszawskiego modernizmu.” – mówi Michał Leszczyński z Grupa 5 Architekci, pracowni, która realizowała adaptację budynku.

Taka sama idea przyświecała renowacji zabytkowego galeriowca przy ul. Barbary 6/8, wzniesionego w 1960 roku w ramach rozbudowy gmachu Urzędu Telekomunikacyjnego i Telegraficznego. Kamienica jest przykładem oszczędnego w formie budownictwa, dlatego pragnąc nadać jej odpowiedniego wyrazu, ZEITGEIST zdecydował się na podkreślenie wyróżniających ją detali. Autorzy renowacji z Grupa 5 Architekci szczególną uwagę poświęcili metaloplastyce, m.in. poprzez odtworzenie oryginalnej bramy wjazdowej prowadzącej na dziedziniec. „W podobny sposób potraktowaliśmy balustrady zabezpieczające galerie, opasające budowlę od strony podwórka. Wszystkie elementy pomalowano czarnym lakierem, który elegancko odznacza się na tle tynku” – dodaje Michał Leszczyński. Istotnym zabiegiem był powrót do oryginalnej kolorystyki budynku – w odcieniu jasnego, wpadającego w fiolet różu, a także wykorzystanie w elementach elewacji pasów lastryko, materiału typowego dla epoki modernizmu.

Dużą wartość mają projekty, gdzie inwestor podjął się kapitalnego remontu, mimo fatalnego stanu technicznego wiekowych zabudowań. Tak było w przypadku kamienicy przy ul. Wrzesińskiej 2 na warszawskiej Starej Pradze. Budynek został ocalony od ruiny dosłownie w ostatnim momencie. Podczas renowacji ZEITGEIST starał się odtworzyć to, co pozostało z pierwotnego charakteru nieruchomości, w tym cenną stolarkę drzwi i okien, antresole oraz przepiękną bramę. Wrzesińska 2 to pozostałość po XIX-w. pałacu, wzniesionym przez Augusta Zielińskiego w 1863 r. Około 1911 r. pałac nadbudowano na zlecenie Szmula Reichenberga, przekształcając go do roli kamienicy czynszowej. Po II wojnie światowej w budynku pod nr 2 mieściła się pierwsza udokumentowana siedziba szkoły żydowskiej Centralnego Komitetu Żydów w Polsce.

Podobnie jak w wielu innych projektach ZEITGEIST Asset Management w Polsce i w Czechach (dziś jest ich około 60), w praskiej kamienicy powstały klimatyczne mieszkania na wynajem długoterminowy. „Wierzymy, że dając budynkom nowe życie robimy coś dobrego nie tylko dla architektury miasta, ale też dla ludzi, którzy na co dzień mogą obcować z historią miejsc, z których się wywodzimy i które nas kształtowały” – podsumowuje Tomasz Dąbrowski.

Najbardziej prestiżową, wielokrotnie nagradzaną na światowych konkursach rewitalizacją Zeitgeist jest Palác Dunaj, znajdujący się w strefie UNESCO w czeskiej Pradze. Konstruktywistyczny budynek w lat 30., otwarty ponownie rok temu, to wybitne dzieło architekta Adolfa Foehra. Wśród najemców są dziś m.in. przedstawicielstwo Komisji Europejskiej i biuro Parlamentu Europejskiego z interaktywnym centrum, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), Czeska Izba Adwokacka czy kancelaria prawna CMS.

Praga Północ ul. Wrzesińska 2 zrewitalizowana kamienica 2024