Logotyp Portal Warszawski
Kontakt
Aktualności

Msza wszech czasów powróciła do Bazyliki św. Piotra!

Msza Łacińska, znana również jako Msza Trydencka lub Nadzwyczajna Forma Rytu Rzymskiego, stanowi jeden z najstarszych i najbardziej czczonych elementów liturgicznego dziedzictwa Kościoła katolickiego. Jest to forma celebracji Eucharystii w obrządku łacińskim, która przez wieki kształtowała duchowość milionów wiernych. Jej tradycja nie jest jedynie reliktem przeszłości, ale żywym świadectwem ciągłości wiary, sięgającym korzeniami do apostolskich czasów. W dzisiejszym świecie, naznaczonym zmianami posoborowymi, Msza Łacińska przyciąga zarówno tradycjonalistów, jak i tych, którzy szukają głębszego, bardziej kontemplacyjnego doświadczenia sakramentu. Dziś Cardinal Burke, w towarzystwie dwóch kardynałów  celebrował w ją sercu Watykanu, w Bazylice św. Piotra.

Rys historyczny

Tradycja Mszy Łacińskiej nie powstała w próżni – jej korzenie tkwią w starożytnych obrzędach chrześcijańskich, które ewoluowały na przestrzeni wieków. Pierwsze ślady rytu rzymskiego, będącego podstawą tej formy liturgii, odnajdujemy już w II wieku n.e., w pismach św. Justyna Męczennika, opisującego wczesne celebracje Eucharystii. W średniowieczu ryt ten ulegał stopniowym przemianom, wzbogacanym o elementy mistyczne i symboliczne, takie jak procesje, antyfony czy sekwencje poetyckie.

Jej rdzeniem jest język łaciński – mowa Kościoła, która przez wieki zapewniała uniwersalność i transcendencję. Teksty mszalne, oparte na Wulgacie św. Hieronima, brzmią jak echo starożytnych hymnów, co sprzyja kontemplacji. Celebracja odbywa się zazwyczaj „ad orientem” (kapłan i wierni zwróceni ku wschodowi, symbolowi zmartwychwstania), co podkreśla wiarę w obecność Chrystusa w Eucharystii, a nie w celebransa. Sama struktura mszy dzieli się na dwie główne części; Mszę czytaną (z czytaniami, modlitwami i ofertorium) i Mszę śpiewaną (z kanonem eucharystycznym, wypowiadanym cicho, co buduje atmosferę tajemnicy). Wierni uczestniczą poprzez gesty – klękanie, bicie w piersi, znak krzyża – oraz poprzez chorał gregoriański, którego melodyjne, monofoniczne śpiewy wywodzą się z tradycji monastycznej. Komunia Święta udzielana jest na kolanach i do ust, co podkreśla jej sakramentalny charakter. Całość trwa dłużej niż współczesna Msza – często ponad godzinę – co pozwala na głębsze zanurzenie w misterium. Tradycja kładzie nacisk na ofiarny aspekt Eucharystii. Msza to nie tylko uczta, ale przede wszystkim bezkrwawa ofiara Chrystusa, powtarzana w czasie.

Jak pisał św. Robert Bellarmin, jeden z teologów trydenckich, jest to „ofiara miła Ojcu Przedwiecznemu„, nawiązująca bezpośrednio do Ostatniej Wieczerzy.

Do XIII wieku ukształtował się klasyczny schemat mszy, znany jako „Msza św. Grzegorza”, na cześć papieża Grzegorza Wielkiego (VI wiek), który miał przyczynić się do jej standaryzacji. Kluczowy moment w historii nastąpił w XVI wieku, podczas Soboru Trydenckiego (1545–1563), który w odpowiedzi na reformację protestancką podjął wysiłki na rzecz ujednolicenia i oczyszczenia liturgii katolickiej. Na polecenie soboru papież św. Pius V bullą Quo primum z 14 lipca 1570 roku wprowadził jednolity obrzęd Mszy dla całego Kościoła łacińskiego, oparty na edycjach rzymskich z 1474 i 1498 roku. To właśnie stąd pochodzi potoczne określenie „Msza Trydencka”, choć – co ważne – ryt ten nie był wynalazkiem soboru, lecz kodyfikacją istniejącej tradycji, sięgającej co najmniej średniowiecza.  Jak podkreśla wielu liturgistów, Msza ta nie „powstała” w Trydencie, lecz została tam jedynie usystematyzowana, by chronić jej autentyczność przed lokalnymi wariacjami.

Przez kolejne cztery wieki Msza Łacińska pozostała dominującą formą celebracji w Kościele zachodnim, kształtując kulturę, sztukę i teologię. Była odprawiana w katedrach, na dworach królewskich i w skromnych wiejskich kościołach, stając się symbolem jedności katolickiej. Zmiany nadeszły dopiero po Soborze Watykańskim II (1962–1965), który wprowadził Novus Ordo Missae (Nowy Porządek Mszy) w języku narodowym. Mimo to tradycja łacińska przetrwała, a papież Benedykt XVI w motu proprio Summorum Pontificum z 2007 roku nadał jej status „nadzwyczajnej formy rytu rzymskiego”, umożliwiając swobodniejszą celebrację bez potrzeby specjalnych pozwoleń.”

 

To było coś naprawdę niesamowitego!  Msza trydencka w samym sercu Kościoła – chwila, której długo nie zapomnimy. Już wkrótce zobaczycie pełną relację z tego wydarzenia na naszym kanale. Podczas pielgrzymki wiele osób podchodziło do nas, dziękując za naszą pracę i słowa, które do Was kierujemy. To dla nas ogromne wsparcie – naprawdę jesteście wspaniali!

 

Współczesność i perspektywy

Msza Łacińska (Trydencka, w Nadzwyczajnej Formie Rytu Rzymskiego) nie była celebrowana w Bazylice św. Piotra na jej głównych ołtarzach przez ponad cztery lata – od marca 2021 roku do września 2025 roku. W tym okresie, po wprowadzeniu ograniczeń przez papieża Franciszka celebracje tej formy liturgii były ograniczone niemal wyłącznie do Krypty Klementyńskiej i to tylko w określonych godzinach przez upoważnionych kapłanów. Ta przerwa zakończyła się 29 września 2025 roku, gdy na Święto św. Michała Archanioła odprawiono Mszę Św. przy Ołtarzu św. Michała na głównym poziomie bazyliki, pod przewodnictwem msgr. Marco Agostiniego, oficera papieskiej ceremonii liturgicznej.

Dziś Msza Łacińska przeżywa renesans, zwłaszcza wśród młodszych pokoleń, szukających autentyczności. Bractwa jak Bractwo Kapłańskie Świętego Piotra (Fraternitas Sacerdotalis Sancti Petri) czy Instytut Dobrego Pasterza (Institut du Bon Pasteur) promują jej celebrację, a dokumenty Kościoła, jak instrukcja Universae Ecclesiae (2011), podkreślają jej wartość eklezjalną.

W Polsce odprawiana jest w parafiach w Warszawie, Krakowie czy Wrocławiu, często z udziałem chórów gregoriańskich.

 

 

 

 

Portal Warszawski. O krok do przodu

Wspieraj niezależne warszawskie media.

Dzięki Tobie możemy pełnić naszą misję

Konto do wpłat: 61102049000000890231388541

w tytule wpłat: Darowizna

Przeczytaj również

Logotyp Portal Warszawski
Kontakt

Ostatnie atykuły