Wspaniała wiadomość! Kolejna wojenna strata wojenna już w Polsce – to „Portret Adama Stanisława Naruszewicza”

Jeszcze w XIX w. obraz został opisany w dwóch historycznych inwentarzach pałacu wilanowskiego oraz w przewodniku W. Czajewskiego z 1893 roku. Podobnie jak wiele obiektów z kolekcji wilanowskiej został utracony w wyniku II wojny światowej. Okoliczności utraty pozostają nieznane. Pod koniec 2020 roku obraz odnalazł się w kolekcji prywatnej na terenie Niemiec, dokąd trafił na początku lat 90. z polskiego rynku antykwarycznego. Na pochodzenie obiektu wskazywało m.in. znajdujące się na odwrociu oznakowanie w postaci numeru 820 oraz wykonanego przez szablon oznaczenia „Galerya Obrazów w Willanowie”.

Obraz „Portret Adama Stanisława Naruszewicza” utracony w czasie II wojny światowej powróci do zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie dzięki działaniom restytucyjnym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

„Portret Adama Stanisława Naruszewicza” uzupełni zachowany w zbiorach wilanowskich zespół wizerunków oświeceniowych uczonych, takich jak m.in. Stanisław Konarski, Stanisław Trembecki, Jerzy Samuel Bandtkie, Jan Paweł Woronicz. Uroczyste przekazanie odzyskanego obrazu do kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie w obecności Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bożeny Żelazowskiej odbyło sie się 20 lutego 2024 w Wilanowie.

W bazie strat wojennych prowadzonej przez resort kultury zarejestrowanych jest obecnie niemal 350 obiektów utraconych z kolekcji wilanowskiej. W ostatnich latach do zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie powróciły trzy zabytki: biurko damskie i kabinet – XVIII-wieczne meble w stylu chińskim, odzyskane w 2016 roku z Muzeum Sztuki Zdobniczej – Państwowych Zbiorów Sztuki w Dreźnie oraz „Dama z wachlarzem” – XIX-wieczna grafika naklejona na płótno, zwrócona we wrześniu 2023 przez niemieckie małżeństwo z Berlina.

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie to jedyne polskie muzeum, do którego już po upadku ZSRR powróciło dzieło sztuki zrabowane przez Armię Czerwoną: obraz Pompeo Batoniego „Apollo i dwie muzy”.

Ponadto, w latach 2012-2022 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego skierowało do Rosji drogą dyplomatyczną 27 wniosków restytucyjnych obejmujących kilkanaście tysięcy obiektów bezprawnie wywiezionych do ZSRR, a pochodzących z Gdańska, Łodzi, Malborka, Gołuchowa, Poznania, Wrocławia, Wilanowa oraz Auschwitz-Birkenau Byłego Niemieckiego i Nazistowskiego Obozu Koncentracyjnego i Zagłady. Jeden z tych wniosków dotyczy obrazu „Pejzaż włoski ze sztafażem” Andrea Locatelliego pochodzącego z kolekcji wilanowskiej. Dzieło to zostało zidentyfikowane w zbiorach Muzeum Sztuk Pięknych im. A. Puszkina w Moskwie wraz z innymi dziełami sztuki zagrabionymi z polskich kolekcji przez Armię Czerwoną. Niestety wnioski restytucyjne kierowane do Rosji od lat pozostają bez odpowiedzi.

za; MKiDN

Portal Warszawski