Uda się zbudować Muzeum i Centrum Nauki Radiostacji Babice?

2.07.2019 r. grupa miłośników historii przemierzyła morze Bałtyckie aby uczestniczyć w obchodach 15 rocznicy wpisania Radiostacji Grimeton (Szwecja) na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Nie mogło tam zabraknąć przedstawicieli gminy Stare Babice. W obchodach uczestniczyli między innymi wójt Sławomir Sumka, były redaktor naczelny Gazety Babickiej – Marcin Łada, szanowany mieszkaniec gminy Dariusz Śladowski, prezes stowarzyszenia Park Kulturowy Transatlantycka Radiotelegraficzna Centrala Nadawcza – Jarosław Chrapek wraz z członkami stowarzyszenia oraz przedstawiciele Klubu Łączności Ligi Obrony Kraju SP5KAB. Odwiedzić radiostację przyjechało 12 osób związanych z Babicami.

Rys historyczny

W Starych Babicach przed wojną znajdowała się największa w Europie i najsilniejsza na świecie radiostacja, wybudowana według tego samego projektu co Radiostacja Grimeton.  Po ciepłym przyjęciu przez dyrektor Radiostacji Grimeton Camillę Lugnet, delegacja została zapoznana z planami na przyszłość oraz w którym kierunku będzie się rozwijać to wspaniałe miejsce. Następnie Cornelia Magnusson, pracownik radiostacji oprowadziła członków wyprawy po budynku radionadawczym. Należy zaznaczyć, że jednym z punktów  w programie zwiedzania było uruchomienie 100 letnich maszyn – identycznych jakie znajdowały się w Babicach. Gmina Stare Babice została zaproszona do realizacji wspólnych projektów finansowanych przez Unię Europejską. Dzięki temu kontakty z obiektem wpisanym na Listę światowego Dziedzictwa UNESCO zacieśnią się, a gmina oraz Radiostacja Babice zostanie promowana na arenie międzynarodowej.

O reliktach radiostacji w Babicach wspominałam kilkukrotnie. Jeśli spojrzymy na nie „przejazdem” zobaczymy ruiny lecz przy bliższym poznaniu ich dziejów okazuje się, że mają one wyjątkowy kontekst historyczny i zarazem potencjał – ładunek emocjonalny. Znamienne jest w podanej informacji to, że firma GAZ-SYSTEM projektując obok gazociąg – świadomie ominęła relikty, a projektanci nie wiedzieli, że są one chronione wpisem do gminnej ewidencji. W marcu 2016 roku kilkanaście organizacji pozarządowych podpisało wniosek do MWKZ o wpis reliktów radiostacji do rejestru zabytków. MWKZ z kolei skierował zapytanie do NID o zasadność wpisu do rejestru. Czy jest to rzeczywiście tak trudny do zaopiniowania – zabytek – rozważcie. Według mnie – nie.” – Hanna Pilcicka-Ciura, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, 2016 rok.

Historia Gminy, w tym historia wspomnianej Radiostacji, zasługuje na upowszechnienie

Na zaproszenie Pana Sławomira Sumki Wójta Gminy Stare Babice, 23 marca 2023 r. odbyło się wyjazdowe posiedzenie Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego Sejmiku Województwa Mazowieckiego. Jednym z celów spotkania było zaprezentowanie przedstawicielom Sejmiku idei budowy Muzeum i Centrum Nauki Radiostacji Babice.

Było to niezwykłe inżynieryjne osiągnięcie II RP, stawiające Polskę w szeregu liczących się państw ówczesnego świata. Od 17 listopada 1923 roku Radiostacja Transatlantycka służyła dla niepodległej Rzeczpospolitej, wysyłając w świat notowania między giełdą warszawską a Wall Street, depesze dyplomatyczne, informacje Polskiej Agencji Telegraficznej oraz korespondencję prywatną. W 1938 roku, mogliśmy już bezpośrednio wymieniać telegramy z takimi miastami pozaeuropejskimi jak: Nowy Jork, Rio de Janeiro, Buenos Aires, Kair, Bejrut i Tokio. Zaprezentowana podczas spotkania koncepcja budowy wspomnianego obiektu oraz działania związane z obchodami jubileuszem 100-lecia Radiostacji, spotkały się z aprobatą członków Komisji, która wyraziła chęć poparcia dla idei budowy Muzeum i Centrum Nauki Radiostacji Babice. Na zakończenie spotkania Przewodnicząca Komisji Pani Jadwiga Zakrzewska dodała, że „Gmina Stare Babice zasługuje na to, żeby ta inwestycja powstała.”

Na obrzeżach Warszawy znajduje się Radiotelegraficzna Centrala Nadawcza w Babicach. Była to najsilniejsza radiostacja na świecie, funkcjonująca w latach ’20 ubiegłego wieku. 17 listopada 1923 roku popłynął stąd nad Atlantykiem w rytmie kresek i kropek alfabetu Morse’a pierwszy telegram sygnowany przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, a adresowany do Prezydenta Stanów Zjednoczonych. W czasie okupacji z radiostacji korzystali Niemcy utrzymując dzięki niej kontakt ze swoimi okrętami podwodnymi. Na kilkanaście godzin przed wkroczeniem wojsk polskich, Niemcy wycofując się wysadzili całą tę infrastrukturę maszty i budynki. Miejscowym marzy się, by w tym miejscu powstała ścieżka dydaktyczna w ramach projektu o nazwie Park kulturowy Radiostacja Babice.

W spotkaniu udział wzięli: członkowie Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego Sejmiku Województwa Mazowieckiego pod przewodnictwem Pani Jadwigi Zakrzewskiej, Wójt Gminy Stare Babice Pan Sławomir Sumka, Dyrektor Domu Kultury w Starych Babicach Pan Janusz Czaja, Radni Gminy Stare Babice (Pani Lucyna Skrzeczkowska, Pani Jadwiga Wasiak i Pan Michał Starnowski), a także przedstawiciele Stowarzyszenia Park Kulturowy Transatlantycka Radiotelegraficzna Centrala Nadawcza, Związku Oficerów Rezerwy RP Pan Marcin Łada oraz Stowarzyszenia Historycznego „Cytadela” Pan Dariusz Parzyszek.

Bardzo głęboko wierzymy, że doczekamy się tej odbudowy! To miejsce to kawał polskiej historii!

Portal Warszawski