Wrócił krzyż na Cmentarzu Powstańców Warszawy usunięty przez komunistów kilkadziesiąt lat temu

Z inicjatywy Wojewody Mazowieckiego Konstantego Radziwiłła, prawnego opiekuna Cmentarza Powstańców Warszawy na Woli, w pobliżu kurhanu, w którym złożono prochy 50 tys. zamordowanych i spalonych mieszkańców Warszawy został przywrócony krzyż. Ustawienie krzyża przy zbiorowej mogile ofiar jest realizacją wieloletnich starań środowisk kombatanckich. Przedwczoraj, Wojewoda Mazowiecki Konstanty Radziwiłł uczestniczył w montażu krzyża na Cmentarzu Powstańców Warszawy.

Dlaczego usunięty?

W 1945 roku, kiedy na Woli powstał Cmentarz Powstańców Warszawy, przy mogile zbiorowej ofiar był umiejscowiony metalowy krzyż. W wyniku przebudowy mogiły w jej miejscu powstał kurhan i wówczas zrezygnowano z obecności krzyża. Teraz po 78 latach, na prośbę i liczne apele środowisk kombatanckich krzyż przywracamy. Na krzyżu umieszczone są 4 tysiące małych krzyży, które symbolizują liczbę zidentyfikowanych ofiar spoczywających na tym cmentarzu. W polskiej tradycji i wierze krzyż to znak ofiary Chrystusa, ale także symbol miłości, solidarności, poświecenia, ofiary ponad wszystko. Ci którzy zostali tutaj pochowani, swoją ofiarą stanowią fundament naszej wolnej Ojczyzny. I temu służy obecność tego krzyża w tym miejscu. Jest on oddaniem hołdu walczącym o wolność, którzy polegli. Możemy dzisiaj zatrzymać się w zadumie i modlitwie przy tym miejscu. – powiedział Wojewoda Mazowiecki, Konstanty Radziwiłł.

Autorem projektu rzeźby jest artysta Marek Moderau

Na krzyżu znajduje się 4 tysiące małych krzyży – które symbolizują liczbę zidentyfikowanych ofiar spoczywających na tym cmentarzu. Prawie sześciometrowej wysokości krzyż ma w sposób symboliczny uzmysławiać ogromną liczbę spoczywających tu mieszkańców Warszawy. Poprzez formę, proporcje i zastosowany materiał nawiązuje do krzyża przy ul. Górczewskiej 32, usytuowanego w miejscu dokonania mordu i spalenia zwłok mieszkańców Woli. Do krzyża przylega około 4 tys. małych „krzyży indywidualnych” (taka jest w przybliżeniu liczba zidentyfikowanych ofiar, spoczywających na tym cmentarzu). Na wysokości około 4 metrów krzyż ma wypolerowaną powierzchnię, a swoimi proporcjami, nawiązuje do krzyży wojskowych. Pod krzyżem znajduje się granitowa płyta – miejsce na kwiaty i znicze.

Cmentarz Powstańców Warszawy na Woli od chwili założenia w 1945 r. przeszedł wiele modernizacji. Na mogile zbiorowej, gdzie w komorze grobowej umieszczono około 12 ton prochów ponad 50 tysięcy ludzi zamordowanych i spalonych przede wszystkim na Woli, pierwotnie był umiejscowiony metalowy krzyż. Krzyż ten istniał do 1972 roku, do czasu gruntownej przebudowy zbiorowej mogiły. W jej miejscu powstał kurhan przykryty brukiem, na którym posadowiono w 1973 r. pomnik „Polegli Niepokonani” autorstwa prof. Gustawa Zemły. Krzyża na mogile już nie przywrócono.

Zadanie, sfinansowane ze środków budżetowych Prezesa Rady Ministrów, zrealizowała Fundacja Nie Zapomnij o Nas Powstańcach Warszawskich. Autorem krzyża jest artysta rzeźbiarz Marek Moderau.

Udało się!!! Zdążyliśmy przed 1 sierpnia! ❤️

Przywróciliśmy krzyż na Cmentarzu Powstańców Warszawy na Woli. Krzyż stanął w miejscu, w którym pochowane są prochy kilkudziesięciu tysięcy osób pomordowanych przez Niemców w czasie Rzezi Woli. pic.twitter.com/Jkg5M1HfD0

— Fundacja Nie zapomnij o nas (@NieZapomnijONas) July 30, 2022

Portal Warszawski