145 lat temu urodził się Antoni Fertner

    „Był synem częstochowskiego cukiernika Teofila Fertnera i Eleonory z domu Pleszyńskiej, miał trzy starsze siostry. W gimnazjum przejawiał zdolności matematyczne. Po śmierci rodziców przeprowadził się do rodziny w Piotrkowie, gdzie dorabiał jako klakier w teatrze. Następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie rozpoczął studia w Wyższej Szkole Handlowej im. Kronenberga.

    Wkrótce jednak zapisał się na kurs aktorski w Szkole Dramatycznej przy warszawskim Towarzystwie Muzycznym, rzucając tym samym studia ekonomiczne. Szkołę aktorską ukończył w 1895. Jeszcze w czasie nauki odbył kilka tras z objazdowym teatrem po Polsce. Następnie zatrudnił się w Izbie Kontroli Państwa, jednak praca urzędnicza nie przypadła mu do gustu, dlatego zdobył angaż w warszawskim teatrzyku Wodewil pod dyrekcją Michała Wołowskiego. Gdy dyrektor, jesienią 1895, przeniósł się do Łodzi, Fertner pojechał tam wraz z nim – grając nadal w jego teatrze. W trakcie trzyletniego pobytu w Łodzi odbył również roczne tournée po Rosji wraz z grupą Adolfiny Zimajer.

Kariera w Warszawie

Po powrocie do kraju występował w Teatrze Ludowym w Warszawie, którego dyrektorem był wówczas Marian Gawalewicz. Teatr – założony przez Kuratorium Trzeźwości – mieścił się w ujeżdżalni warszawskiej żandarmerii przy ul. Ciepłej. Podczas dnia budynek był wykorzystywany przez konie żandarmerii, później ustawiano krzesła i rozpoczynały się próby aktorskie. Wieczorem odbywały się przedstawienia.

W 1902 dostał angaż w Teatrze Farsy i Operetki, który prowadził Ludwik Śliwiński. Był to teatr rządowy, co otworzyło mu drogę do dalszej kariery. Grywał również w Teatrze Rozmaitości. W 1906 wyjechał na miesiąc wraz z grupą teatralną do Petersburga na występy gościnne.

W 1908 przyjął od Jakuba Jasińskiego, właściciela pierwszego w Warszawie kina „Oaza”, propozycję występu w niemym filmie, którego został także współscenarzystą. Film Antoś po raz pierwszy w Warszawie powstał w kilka dni, a jego premiera odbyła się 22 października 1908. Popularność filmu przełożyła się na popularność samego aktora grającego główną tytułową rolę. Fertner stał się rozpoznawalny wśród szerokiej publiczności.

Krótko przed wybuchem I wojny światowej odkupił ze wspólnikami kino „Oaza”, które po wybuchu wojny popadło w kłopoty finansowe. Zmuszony przez sytuację do zamknięcia kina, wyjechał do Kijowa, a następnie do Petersburga i Moskwy, gdzie grał w antyniemieckich sztukach. Zwrócił tam na siebie uwagę szefa moskiewskiej wytwórni kinematograficznej, Aleksandra Chanżonkowa, który zaproponował Fertnerowi występy w kręconych w Moskwie filmach. Po sukcesie komercyjnym pierwszego filmu, Chanżonkow zaproponował Fertnerowi stały kontrakt. Później aktor zmienił wytwórnię filmową, podejmując współpracę z firmą Edwarda Puchalskiego i wciąż kręcąc filmy o losach Antoszy.”

za; wiki

Przeczytaj również

Logotyp Portal Warszawski
Kontakt

Ostatnie atykuły