Po pierwsze: ratować rad

    Założył onkologię kliniczną w Polsce. Współtworzył Instytut Radowy, na którego otwarciu sama Maria Skłodowska-Curie przekazała pierwszy gram radu – wart pół miliona ówczesnych złotych! – zdobyty dzięki zbiórkom Polonii w Ameryce. Gdy nadeszła II wojna światowa, Franciszek Łukaszczyk naraził swoje życie, by ukryć rad przed Niemcami. Rad nierad, bez zabezpieczeń wywiózł jego część z Warszawy, a część ukrywał w skrytce w swoim gabinecie, by nie narazić innych na śmiertelne promieniowanie. Gdy w trakcie powstania warszawskiego zamknięto Instytut, przekupił niemieckiego lekarza i brawurowo wywiózł część drogocennego radu wozem pancernym, podmieniając cylindry w sejfie na atrapy. Dzięki temu po wojnie można było szybko wznowić ratowanie pacjentów. Łukaszczyk jednak przypłacił swoją odwagę życiem: wielokrotne promieniowanie doprowadziło do białaczki w latach powojennych. Pomimo tego, pracował do ostatniej chwili, by zwalczać choroby nowotworowe w całej Polsce.
—–
Zdjęcie: Franciszek Łukaszczyk, radiolog, naczelny lekarz Instytutu Radowego w Warszawie, 1936 rok. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, Narodowe Archiwum Cyfrowe.

za; Niepodległa