Porozumienie IPN z archiwami ukraińskimi ws. dokumentów dot. represji NKWD na Polakach

    Umowy o współpracy podpisali w poniedziałek w Warszawie prezes IPN Jarosław Szarek oraz dyrektorzy ukraińskich Państwowych Archiwów Obwodowych – w Odessie, Winnicy i Chmielnickim – dr Lilia Biełousowa (Odessa), dr Jurij Łehun (Winnica) oraz dr Wołodymir Bajdycz (Chmielnicki).

   „Polska i Ukraina, wcześniej Polska i Ruś, to wieki sąsiedztwa. Sąsiedztwa często trudnego, sąsiedztwa, które przynosiło czasami trudne konsekwencje, ale i sąsiedztwa, z którego możemy być dumni” – powiedział Szarek. W tym kontekście prezes IPN przypomniał o porozumieniu jakie w 1920 r. podpisali marszałek Józef Piłsudski z Semenem Petlurą, przywódcą Ukraińskiej Republiki Ludowej i naczelnym dowódcą jej wojsk; sprzymierzeńcem Polski w wojnie z bolszewikami.

Polsko-ukraińską umowę, nazywaną powszechnie umową Piłsudski-Petlura, podpisano w Warszawie 21 kwietnia 1920 r.; strona polska uznawała niezawisłość Ukrainy i jej władz – Dyrektoriatu z Petlurą na czele; linię graniczną między Polską i Ukrainą stanowić miała dawna granica między Rosją i Austro-Węgrami.

„Myślę, że to jest temat naszej wspólnej historii, gdzie możemy się spotkać i wspólnie tę rocznicę obchodzić” – podkreślił Szarek.

    Poza wartością naukową i śledczą informacje z ukraińskich archiwów pozwolą na ustalenie losów polskich ofiar NKWD, które dla wielu ich żyjących krewnych, m.in. dzieci i wnuków, pozostają tajemnicą.

W odeskim archiwum jest ponad 2 mln spraw, które przedstawiają historię regionu, gdzie mieszka ponad 100 narodowości, w tym Polacy. Zwróciła uwagę, że do dzisiaj w regionie odeskim zachowało się wiele świadectw obecności Polaków, nie tylko nazwy ulic, ale również dawne pałace.

za PAP