Z wizytą u Iwaszkiewiczów w Stawisku i Lilpopów w Podkowie – wycieczka

     Stawisko to nazwa majątku ziemskiego  należącego w latach 1928–1980 do pisarza Jarosława Iwaszkiewicza, a od 1980 siedziba Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku, o Nazwa „Stawisko” została nadana przez J. Iwaszkiewicza.

    Tereny przyszłego Stawiska były własnością teścia Jarosława Iwaszkiewicza – Stanisława Wilhelma Lilpopa (jako część dawnego folwarku rodziny Wilhelmów).

    W latach 30. Stawisko stało się ośrodkiem literacko-artystycznym, w którym często gościli znani twórcy tamtej epoki: m.in. Karol Szymanowski, Antoni Słonimski, Jan Lechoń i Julian Tuwim. W Stawisku Jarosław Iwaszkiewicz napisał wiele swoich utworów. W okresie II wojny i okupacji Stawisko (odizolowane od innych miejscowości) stało się schronieniem dla wielu twórców: mieszkali tu m.in. Czesław Miłosz, Krzysztof Kamil Baczyński, Leon Schiller, Pola Gojawiczyńska i Witold Lutosławski

    Za początek Podkowy Leśnej uznać należy rok 1925, kiedy to członkowie zarządu spółki Miasto Ogród „Podkowa Leśna” (J. Redziński, T. Baniewicz i właśnie Lilpop) podpisali akt zlecający spółce rozsprzedaż terenów Podkowy. Stworzenie miasta jest związane bezpośrednio z Elektryczną Koleją Dojazdową (obecnie Warszawska Kolej Dojazdowa), budowaną w latach 20. XX wieku z inicjatywy koncernu Siła i Światło. Skutkiem tego jest specyficzny plan urbanistyczny oparty na koncentrycznych ulicach-alejach wokół dworca kolejki (projekt A. Jawornickiego). W roku 1981 Podkowa Leśna została wpisana do rejestru zabytków.

– Kościół pod wezwaniem św. Krzysztofa, patrona podróżnych, automobilistów i lotników (ul. Jana Pawła II). Zaprojektowany przez Brunona Zborowskiego. Zbudowany w 1933 roku dzięki m.in. funduszom Automobilklubu Polski oraz Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej,

– Pałacyk myśliwski Stanisława Lilpopa przy ulicy Modrzewiowej, róg Jana Pawła II. Zbudowany w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku. Później, po przebudowie – własność rodziny Gayczaków, po wojnie przez wiele lat mieścił przedszkole,

– Budynek Klubu Sportowego w parku miejskim, zwany kasynem. Zaprojektowany przez Juliusza Dzierżanowskiego, wzorowany na architekturze uzdrowisk zachodnioeuropejskic”

– „Aidę”, drewniana willa przy ul. Iwaszkiewicza, zbudowana około 1900 roku przez Lilpopów. Tu w latach dwudziestych spędzali letnie miesiące Anna z Lilpopów i Jarosław Iwaszkiewiczowie

i zjawiskową światową architekturę, nie to nie żart!

Po przerwie obiadowej:

Stawisko,  Dom zbudowany przez Stanisława Wilhelma Lilpopa w 1928 roku, według projektu Stanisława Gądzikiewicza. Siedziba córki Lilpopa, Anny i jej męża, Jarosława Iwaszkiewicza, którzy mieszkali tu do końca życia. Tu powstało wiele utworów Iwaszkiewicza; Stawisko pojawia się też w twórczości i wspomnieniach przyjaciół gospodarzy. Bywali tu m.in. Karol Szymanowski, Stanisław Baliński, Jerzy Liebert, Antoni Słonimski, Jan Lechoń, Jerzy Rytard. W okresie II wojny światowej, a zwłaszcza po upadku Powstania Warszawskiego w Stawisku znalazło schronienie wielu znanych ludzi świata kultury. Obecnie istnieje tu Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów.

za; wikipedia, Zabytki Podkowy

zdj. Muzeum Stawisko