Każdy zna najsłynniejsze dzieło wybitnego architekta Antoniego Gaudiego, najważniejszego przedstawiciela katalońskiej secesji, Bazylikę Pokutną Świętej Rodziny – Sagradę Familię. Ta niebywała świątynia jest wyjątkowo istotnym elementem panoramy Barcelony i jednym z najczęściej odwiedzanych zabytków w całej Hiszpanii. Dzieło to zaskakuje strukturą, kształtem i znaczeniem, a w 2005 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Obraz Boga
Od wmurowania pierwszego kamienia pod budowę minęło prawie 140 lat, jednak trwa ona po dziś dzień. Pierwszy projekt bazyliki wykonał w 1882 roku Francisco de Paula de Villar, jednak efekt końcowy daleki jest od pierwotnych założeń. Paula de Villar zaprojektował bazylikę pełną neogotyckich elementów, ale z powodu różnych niepowodzeń i nieporozumień rok później architekt ten został zwolniony, a pałeczkę przekazano Antoniemu Gaudiemu – obiecującemu architektowi, który dokonał radykalnych zmian w stosunku do pierwotnego projektu.
Od tego momentu Gaudí zaczął nadawać swój wyjątkowy styl budowli, nad którą pracował przez większość życia, a dokładniej przez 40 lat, z których 15 poświęcił wyłącznie na jej konstrukcję. Niestety autor tego arcydzieła architektury zdołał zobaczyć jedynie niewielką jego część – kryptę, apsydę i część fasady.
Wizja tego wybitnego architekta opierała się na dwóch podstawach: pierwszą z nich jest dyskurs chrześcijański, a drugą obserwacja natury. Dla Gaudiego natura była dziełem Boga, dlatego była też wyraźnie związana z religią. To właśnie dlatego wiele przestrzeni ma organiczne kształty lub jest inspirowanych naturą. Na przykład nawa główna i jej kolumny reprezentują bujny las pełen drzew. Kluczowym elementem bazyliki jest również światło, dzięki któremu można w pełni podziwiać geniusz architekta. Służy nie tylko do oświetlania, ale też tworzy przestrzenie o wyjątkowym charakterze pełnym treści. Jednym z najlepszych przykładów jest oświetlenie poszczególnych wejść. Na wejściu w Fasadzie Narodzenia słońce pojawia się o świcie, symbolizując narodziny, natomiast na portal Fasady Pasji padają promienie zachodzącego już słońca, symbolizując śmierć. Fasada Chwały jest z kolei skąpana w świetle słonecznym przez cały dzień – rozświetla ono nawę i symbolizuje zmartwychwstanie.
Antoni Gaudí ogłoszony Czcigodnym Sługą Bożym
Papież Franciszek uznał heroiczność cnót hiszpańskiego architekta, który znaczną część życia poświęcił na budowę bazyliki Sagrada Familia, a swoją pracę traktował jako misję, której celem jest przybliżanie ludziom Boga. Od dziś wybitny przedstawiciel modernizmu katalońskiego, nazywany „Bożym architektem” nosi tytuł Czcigodnego Sługi Bożego. Tytuł ten otrzymali również trzej kapłani: Petrus Joseph Triest, Angelo Bughetti i Agostino Cozzolino – także na podstawie uznania heroiczności ich cnót. Papież upoważnił Dykasterię Spraw Kanonizacyjnych do promulgacji dekretów dotyczących tych postaci, a także beatyfikacji Eliswy od Błogosławionej Dziewicy, założycielki Zgromadzenia Trzeciego Zakonu Karmelitanek Bosych oraz włoskiego misjonarza w Brazylii, męczennika ks. Nazarena Lanciottiego.
Młody Gaudí uważał Sagradę Familię za misję powierzoną mu przez Boga i z tą świadomością przekształcił pierwotny projekt neogotycki w coś zupełnie innego i oryginalnego – inspirowanego formami natury i pełnego symboliki wyrażającej jego głęboką wiarę oraz duchowość, czerpiącą z benedyktyńskiej i franciszkańskiej tradycji. Głęboko inspirując się św. Filipem Neri, wielokrotnie stawiał czoła trudnościom, kierując pracami budowlanymi z odwagą i zawierzeniem Bogu oraz znosząc liczne przejawy zazdrości oraz zawiści ze strony zawodowego środowiska.
Po stracie wszystkich bliskich mu osób, całkowicie oddał się życiu duchowemu, odmówił przyjmowania nowych zleceń i skupił się wyłącznie na bazylice Sagrada Familia. W 1925 r. zamieszkał w małym pomieszczeniu przy świątyni. Jako głęboko wierzący i praktykujący chrześcijanin, wierny sakramentom, uczynił ze swojej sztuki hymn pochwalny ku czci Boga, któremu ofiarował owoce swojej pracy i o którym miały opowiadać światu jego budowle.
7 czerwca 1926 r. został potrącony przez tramwaj. Ponieważ go nie rozpoznano, trafił do szpitala dla ubogich – Santa Creu. Tam, opatrzony sakramentami, zmarł trzy dni później – 10 czerwca, w wieku 74 lat. W jego pogrzebie uczestniczyło około 30 tysięcy osób.
Zakończenie budowy bazyliki Sagrada Familia planowane jest na 2026 rok.