Studio Polskiego Radia i Hansenowski „Czarny pokój” w nowej siedzibie MSN

1 lutego 1925 roku punktualnie o godzinie 18-ej zainaugurowano program słowami: „Tu próbna stacja radionadawcza PTR w Warszawie, fala 385 metrów...” Wygłosił je uroczystym tonem dyrektor PTR – inż. Roman Rudniewski (człowiek legenda), po czym zapowiedział, że audycje będą nadawane codziennie od 18.00 do 19.00. Tak też się stało. Stacja rozpoczęła pracę programową. Fakt ten ten stał się sensacją na miarę krajową. Rolę zapowiadaczki (obecnie: spikerki) pełniła Halina Wilczyńska, pracowniczka PTR, jedna z nielicznych kobiet, które ukończyły państwowe kursy radiotechniczne. W audycjach brali udział najwybitniejsi wykonawcy; aktorzy, artyści estradowi, muzycy i prelegenci. Występowali zazwyczaj bezpłatnie, zaciekawieni nowym sposobem prezentacji publicznej. Od 10 lutego zaczęto także nadawać komunikaty meteorologiczne PIM i wiadomości Polskiej Agencji Telegraficznej. Pierwszy budynek Polskiego Radio znajdował się na ul. Narbutta 29.

Kontynuacja

Studio Eksperymentalne Polskiego Radia zapoczątkowało rozwój muzyki elektroakustycznej oraz sztuki dźwięku w Polsce i powstało ono dopiero w 1957 roku w Warszawie, na fali kulturalnej odwilży z inicjatywy muzykologa, późniejszego dyrektora Józefa Patkowskiego. Koncepcję techniczną opracował inżynier Krzysztof Szlifirski. Początkowo siedziba tej placówki była skromnie wyposażonym studiem muzycznym, którego technologiczne i artystyczne możliwości zdecydowanie ustępowały zachodnim ośrodkom.

W 1962 roku uzyskało swoją nową aranżację przestrzenną, którą na zaproszenie Patkowskiego zaprojektował architekt i pedagog Oskar Hansen, projektant i teoretyk-wizjoner, wybitny architekt, pedagog, artysta malarz i rzeźbiarz. Oskar Hansen stworzył przestrzeń, w której mieli się czuć dobrze kompozytorzy i realizatorzy. Jednym z pomysłów na to miejsce było właśnie pomalowanie ścian i sufitu na czarno. Chodziło o to, by osoby, które wchodziły do tego pomieszczenia, nie widziały granic.  Adaptacja pomieszczenia o wymiarach 6 × 6 metrów w gmachu Polskiego Radia przy ulicy Malczewskiego (projekt budynku: Bohdan Pniewski) nastąpiła według założeń koncepcji Formy Otwartej, pozwalając na dostosowanie wnętrza do potrzeb pracujących w nim twórców i twórczyń. Pomieszczenie to zyskało nazwę „Czarnego pokoju”, z prostego powodu: ściany i sufit studia pomalowano na czarno.

Studio Elektroniczne Polskiego Radia (1957–2004) było siódmym ośrodkiem radiowym produkującym muzyką elektroniczną na świecie oraz pierwszą tego typu placówką znajdującą się za żelazną kurtyną. Tworzyli tutaj prawdziwi giganci polskiej muzyki, przedstawiciele przeróżnych nurtów: od Krzysztofa Pendereckiego i Bogusława Schaeffera do Tomasza Stańki i Krzesimira Dębskiego. Tworzono tam muzykę nie tylko autonomicznie, ale też jako wsparcie do polskich (z pomocy SEPR korzystali też twórcy z innych krajów bloku wschodniego) animacji, dokumentów, teatru telewizji, filmów fabularnych. To tam powstawała muzyka, którą słyszeliśmy w „Rękopisie znalezionym w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa, „Weselu” Andrzeja Wajdy albo w filmach ilustrujących przygody Pana Kleksa.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MSN) podał właśnie informację, że trwają prace nad odtworzeniem „Czarnego pokoju” w nowo powstającej siedzibie. Partnerem strategicznym projektu rekonstrukcji Studia Eksperymentalnego jest PolskieRadio24.pl

 


Polskie Radio, Narbutta

 

Andrzej Zborski: dokumentacja fotograficzna Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia. Współautorzy: Oskar Hansen, Zofia Hansen, Jerzy Dowgiałło, Zbigniew Lebecki, Krzysztof Szlifirski, Józef Patkowski.

 


za; MSN, Culture, ASP
Portal Warszawski. O krok do przodu

Wspieraj niezależne warszawskie media.

Dzięki Tobie możemy pełnić naszą misję

Konto do wpłat: 61102049000000890231388541

w tytule wpłat: Darowizna

Przeczytaj również

Logotyp Portal Warszawski
Kontakt

Ostatnie atykuły