„Nie zdejmuj krzyża” – apel do Rafała Trzaskowskiego
Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski podpisał zarządzenie w sprawie wprowadzenia „standardów równego traktowania” w stołecznych urzędach. W zarządzeniu nie tylko wprowadzono zakaz wieszania krzyży w budynkach warszawskich urzędów, ale także zabroniono pracownikom urzędów eksponowania symboli religijnych na swoich biurkach. Odniesienia do religii mają być też niedozwolone podczas wydarzeń organizowanych przez ratusz. W dokumencie wskazano też, że warszawscy urzędnicy powinni zwracać się do osób transpłciowych lub niebinarnych, używając preferowanych przez nich zaimków. Instytut Ordo Iuris przygotował petycję, w której apeluje do Rafała Trzaskowskiego o wycofanie zarządzenia. Apel można podpisywać na stronie niezdejmujkrzyza.pl. Ordo Iuris udostępnia też wzór skargi w tej sprawie, którą można składać w urzędzie miasta. Instytut złożył również zawiadomienie do prokuratury w związku z działaniami prezydenta Warszawy.
Uwagi
Ordo Iuris zauważa, że to jawny atak na wolność wyznania i sumienia pracowników warszawskich urzędów. Art. 53 Konstytucji RP zapewnia bowiem każdemu „wolność sumienia i religii” oraz wolność do „uzewnętrzniania” własnej religii. Ponadto, zgodnie z ustawą zasadniczą, wszelkie ograniczenia prawa do uzewnętrzniania własnej religii mogą być wprowadzane „jedynie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób”.
Ordo Iuris przypomina wyrok Sądu Najwyższego z 20 września 2013 roku Sąd Najwyższy orzekł, że „osoba, która deklaruje się jako niewierząca, nie może oczekiwać, że nie będzie miała kontaktu z osobami wierzącymi, ich praktykami i symbolami religijnymi, bo w życiu społecznym byłoby to równoznaczne z ograniczeniem swobody sumienia osób wierzących”. Z kolei 15 lipca 2010 Sąd Najwyższy wypowiedział się na temat obecności krzyży w lokalach wyborczych, stwierdzając wprost, że „pozostawienie krzyża w lokalu wyborczym, na który pomieszczenie udostępniła szkoła podstawowa, nie może być odczytane jako dyskryminacja innych wyznań”. Natomiast 6 września 1990 r. sędziowie SN stanęli po stronie pracownika, który odmówił wykonania polecenia pracodawcy, żądającego zdjęcia krzyża w zakładzie pracy. SN stwierdził w uzasadnieniu, że symbolika Krzyża jest „pozytywna dla kultury nie tylko chrześcijańskiej, lecz wręcz ogólnoludzkiej”.
Instytut wskazuje, że zarządzenie „uderza w gwarantowaną konstytucyjnie wolność sumienia i wyznania oraz w prawo do uzewnętrzniania własnej religii. Jednocześnie dokument narzuca warszawskim urzędnikom posłuszeństwo wobec założeń ideologii gender poprzez nakaz używania języka właściwego założeniom teorii gender”.
Instytut zachęca także do składania skargi do Urzędu Miasta na działania Rafała Trzaskowskiego. Ordo Iuris udostępnia wzór skargi i wniosku o dostęp do informacji publicznej na ten temat.
Prawnicy Instytutu złożyli również zawiadomienie do prokuratury w sprawie działań prezydenta. Dotyczy ono naruszenia art. 256 Kodeksu karnego (nawoływanie do nienawiści ze względu na wyznanie) i art. 231 KK (przekroczenie uprawnień).
Treść apelu
Szanowny Panie Prezydencie,
wolność wyznania i sumienia stanowi jedną z fundamentalnych zasad polskiej konstytucji oraz międzynarodowego systemu praw człowieka. Art. 53 Konstytucji RP gwarantuje każdemu „wolność sumienia i religii”, obejmującej także prawo do jej „uzewnętrzniania”. Jednocześnie Konstytucja stanowi jednoznacznie, że wszelkie ograniczenia prawa do uzewnętrzniania własnej religii mogą być wprowadzane „jedynie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób.”
Podpisane przez Pana Zarządzenie w sprawie wprowadzenia Standardów równego traktowania w Urzędzie m.st. Warszawy jest bezprecedensowym uderzeniem w te konstytucyjne prawa i wolności. Zakazuje się w nim bowiem nie tylko umieszczania symboli religijnych na ścianach urzędów ale także na biurkach urzędników. Zarządzenie wprowadza również zakaz organizowania przez warszawski urząd wydarzeń zawierających elementy religijne – modlitw, nabożeństw czy święcenia.
Swoją decyzję tłumaczy Pan troską o uczucia niewierzących petentów. Tymczasem Sąd Najwyższy już kilkukrotnie potwierdzał, że obecność krzyży w przestrzeni publicznej nie może być traktowana jako dyskryminacja osób niewierzących.
W wyroku z dnia 20 września 2013 roku Sąd Najwyższy orzekł, że „osoba, która deklaruje się jako niewierząca, nie może oczekiwać, że nie będzie miała kontaktu z osobami wierzącymi, ich praktykami i symbolami religijnymi, bo w życiu społecznym byłoby to równoznaczne z ograniczeniem swobody sumienia osób wierzących”. Z kolei 15 lipca 2010 Sąd Najwyższy wypowiedział się na temat obecności krzyży w lokalach wyborczych, stwierdzając wprost, że „pozostawienie krzyża w lokalu wyborczym, na który pomieszczenie udostępniła szkoła podstawowa, nie może być odczytane jako dyskryminacja innych wyznań”.
Co więcej, 6 września 1990 r. Sąd Najwyższy wypowiedział się w sprawie, która może wkrótce dotyczyć pracowników warszawskich urzędów. Sędziowie SN stanęli po stronie pracownika, który odmówił wykonania polecenia pracodawcy, żądającego zdjęcia krzyża w zakładzie pracy. SN stwierdził w uzasadnieniu, że symbolika Krzyża jest „pozytywna dla kultury nie tylko chrześcijańskiej, lecz wręcz ogólnoludzkiej”.
Podpisane przez Pana zarządzenie uderza w gwarantowaną konstytucyjnie wolność sumienia i wyznania oraz w prawo do uzewnętrzniania własnej religii. Jednocześnie dokument narzuca warszawskim urzędnikom posłuszeństwo wobec założeń ideologii gender poprzez nakaz używania języka właściwego założeniom teorii gender.
Dlatego wzywamy Pana do poszanowania konstytucyjnych zasad wolności słowa, sumienia i wyznania poprzez wycofanie Zarządzenia w sprawie wprowadzenia Standardów równego traktowania w Urzędzie m.st. Warszawy i jasnego zadeklarowania, że pracownicy warszawskich urzędów mają prawo do swobodnego uzewnętrzniania własnej wiary