Marian Murawski urodził się 26 marca 1932 roku w Podleszczewie koło Suwałk. Był malarzem, grafikiem, ilustratorem książek, głównie dla dzieci i młodzieży. Ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie w 1960 roku z wyróżnieniem rektorskim (dyplom w pracowni prof. Józefa Mroszczaka w dziedzinie grafiki użytkowej, oraz w pracowni Prof. Wojciecha Fangora w dziedzinie malarstwa). Należał do najlepszych uczniów Wojciecha Fangora.

Rys biograficzny

Początki Jego drogi znajdują się w suwalskim Podleszczewie, w 1932 r w krainie słynnej z piękna i uzdolnionego plastycznie przodka Wincentego Morawskiego ze Studziennicznej. Tam ukształtowała się Jego oryginalna indywidualność artystyczna. Marian Murawski, choć wszechstronnie utalentowany, wybrał ASP. Był uczniem W. Fangora a potem asystentem profesora J. Mroszczaka. Ożeniony z Elżbietą Radwan Krotkiewską, artystką malarką, ilustratorką, pochodząca z rodziny  mecenasów kultury. Pozostał w ukochanej Warszawie, czerpiąc tez natchnienie suwalszczyzną. Razem stworzyli małżeństwo artystyczne , należące do grona największych artystów współczesnych, o czym świadczą krajowe i międzynarodowe uznanie.

Współpracował z wydawnictwem LSW, z powodu ciężkich warunków poświęcił się ilustracji książkowej, tworząc zachwycającą szatę plastyczną takich dzieł jak – min. „Podmuch malowanego wiatru” – opozycjonisty W. Woroszylskiego, czy „Porwanie w Tiutiurlistanie”  W.Żukrowskiego. Ilustrował baśnie polskie, białoruskie, dzieła K. Capka, „Baśnie i legendy” Sienkiewicza”, „Starą baśń” Kraszewskiego, czy książki nowoczesnej awangardy jak chociażby M. Wyszomirskiego. Nie sposób też wymienić nagród jakie zdobył rozsławiając dobre imię Polski na świecie, reprezentując syntezę uniwersalizmu i rodzimej specyfiki, wyrażając imago, piękno kolorystyki, delikatną wrażliwą i zarazem silną, twórczą doskonałość kompozycji oryginalnej treści, które zdały się być tylko wysoką inspiracją kreacji dzieła sztuki plastycznej.

Artysta wychowywał się na terenach północno – wschodniej Polski ,w bogatej mozaice kulturowej czasów powojennych. Inspiracje dla swojej twórczość czerpie z polskiego folkloru i ludowości, tworząc nietuzinkowy styl narracji rzeczywistości. Wykreowana przez niego wizja w sposób abstrakcyjny, lecz spójny, personifikuje krajobraz. Murawski na obrazach ożywia płoty, na przykład strachy na wróble, tworząc z nich hybrydowe postacie „kukłady”, emanujące ludzkimi emocjami. Całość kompozycji dopełnia gra kolorów, popadająca w skrajności – barw intensywnych z wszelakimi odcieniami szarości. Jest również jednym z prekursorów polskiej grafiki i ilustracji. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku zajmował się oprawą graficzną kultowych bajek dla dzieci i młodzieży. Malarstwo i ilustracje eksponował na ponad stu wystawach w kraju i za granicą. Podczas swojej artystycznej działalności został wielokrotnie nagrodzony.

Marian Murawski był wykładowcą w Instituto del Libro w Hawanie na Kubie, gdzie powstały jego genialne prace. Wraz z polepszeniem warunków życiowych, po 1989 roku, nastąpił irozkwit, wręcz erupcja twórczości Murawskiego. Wtedy też powstają z niemal prometejskim rozmachem wielkie dzieła sztuki malarstwa sztalugowego. Najwyższy poziom plastyczny wyrażają zarówno ilustracje jak malarstwo olejne czy akrylowe. Jednym gestem namalowany wizyjny diagonalny, ekspresyjny krajobraz przeżyć twórcy, czy genialna tektonika płótna jak np. „ Byk rasy polskiej” i cykl „Kukłady” – tytuły dzieł to twórczość słowotwórcza, poetycka; szczeblaty jeździec, zatrzeszczenie….M. Murawski był też projektantem logo ” Nowy Świat„, pierwszego dziennika prawicowego / P. Wierzbickiego./ w obozie postkomunistycznym.

Marian Murawski pozostanie w pamięci i w historii sztuki jako prawdziwy artysta. Umiał zaszokować publiczność, wprawić w zachwyt, ożywić, zrobić kolosalne wrażenie platońskim szaleństwem Muz – stworzył w wigierskiej Gawrych Rudzie, jak pisze wybitny znawca i krytyk sztuki W. Krauze – „Niebiańskie drzewo, niebiańskiego Ptaka”, kilkunastometrową instalację syntezy malarstwa i rzeźby, dla sztuki, dla ludzi „ ….przekroczył skalę, którą wyznaczały mu stronice książek i zmierzył się z otwartą przestrzenią rodzimego pejzażu”.

Wrażliwość artystyczna, wielki trud tego awangardowego dzieła wygrały … Wielki geniusz pojawia się rzadko. Jego artystyczny polot, mądrość, wierność powołaniu, siła twórcza, i jakby odwieczny sens obrazu – indywidualnego, własnego przeżycia kształtu piękna – wartość miłości, wprost – a sztuka to z niej się rodzi, powstaje i trwa.

Uczestniczył w ponad stu wystawach zbiorowych ilustracji w kraju i zagranicą, między innymi: w Paryżu (centre Pompidou-wystawa laureatów BIB), Belgradzie, Sao Paulo, Bratysławie, Meksyku, Moskwie, Tokio, Osace, Sofii, Burareszcie, Brukseli, Londynie, Nowym Yorku, Barcelonie, Bari i Frankfurcie.
Laureat wielu nagród i wyróżnień w kraju i zagranicą, między innymi: Złotego Medalu(zespołowo)na Biennale w San Paulo(1966), Złotego Jabłka na I Miedzynarodowym Biennale Ilustarcji BIB’67 w Bratysławie za ilustracjie do książki W.Woroszyńskiego Podmuch Malowanego Wiatru(1967), nagrody w ogólnopolskim konkursie ilustracji do książek dla dzieci i młodzieży w Warszawie ilustracje do książki W.Żukowskiego Porwanie w Tiutiurlistanie (1969),Srebrnego Medalu w Międzynarodowym Biennale Grafiki Użytkowe w Brnie za ilustracje do książki W.Żukowskiego Porwanie w Tiutiurlistanie(1972), Złotego Jabłka na Biennale Ilustracji BIB’77 w Bratysławie za ilustracje do książki Niewyczerpany Dzban (1977), Nagrody Prezesa Rady Ministrów za twórczość artystyczą dla dzieci i młodzieży(1978), Premi Catalonia na Międzynarodowym Biennale ilustracji w Barcelonie za Ilustracje do Księgi Bajek Polskich (1988), Grand Prix Biennale ilustracji BIB’89 w Bratysławie za ilustracjie do Ksiegi Bajek Polskich (1989).

W latach 1960-1964 pracował jako asystent w pracowni prof. Mroszczaka. Był również wykładowcą w dziedzinie ilustracji i grafiki książkowej w Instituto Cubano del Libro w Hawanie. Swoje prace eksponował na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i zagranicą. Malarstwo-wystawy indywidualne, miedzy innymi: w Galerii DAP i Galerii Test w Warszawie, a także w Galeriachw Łomży, Suwałkach, Malmo (Galleri Minerva Art& desing) 2013 oraz w Trelleborgu (Galleri New Form) 2013. W 2004 wzią udział w wystawach malarstwa polskiego w Wilnie i Kijowie. Ilustracja-wystawy indywidualne: Goteborg 1980,1983,1993, Tirrenia 1982, Viareggio 1984, Warszawa (Kordegarda)1989, Belgrad 1990, Bratysława 1991, Kraków (Cafe Schafe) 2009.

Otrzymał Nagrodę Miasta Suwałk Włócznia Jadzwingów za twórczość w dziedzinie sztuki (2008). Jako laureat konkursu został jurorem prestiżowego Biennale ilustracji Zlate Pero w Belgradzie,a także jurorem Biennale ilustracji w Bratysławie BIB’91. W latach 1978-1979 Marian Murawski był stypendystą Ministra Kultury i Sztuki. W 1989 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za osiągnięcia w pracy twórczej. W roku 2022 laureat Złotego Medalu „ZASŁUŻONY KULTURZE GLORIA ARTIS”.

Słowo o sztuce ilustracji i malarstwa M. Murawskiego

Wojciech Krauze, wybitny krytyk sztuki w prologu do książki poświęconej ilustracji M. Murawskiego, w tej dziedzinie sztuki, pisze:

„Z dzisiejszej perspektywy, gdy już wiemy, że po latach intensywnego uprawiania twórczości ilustratorskiej Marian Murawski powrócił do malarstwa, chce się powiedzieć , że to były baśnie malarza skrywającego się w cieniu ilustracji. Artysta opowiadał je językiem uniwersalnym, zrozumiałym ponad językami narodowymi, językiem obrazów, których wątek anegdotyczny nie musi być całkowicie zrozumiały bowiem o satysfakcji odbiorcy decyduje przede wszystkim wartości plastyczna opowieści. Gdy poza kadrem artysta zaczyna uzbrajać odbiorcę w anegdotę, gdy zaczyna streszcza c ilustratorskie kompozycje i wywodzić je z mniej lub bardziej autentycznych zdarzeń i podań, oczywiście wzbogaca te ilustratorskie miniatury ale i zdumiewa tym, jak dziwne zaskakujące i niespodziewane mogą być owe rzeczywiste treściowe powody powstania tych obrazów. Innymi słowy, takich wersji rozwiązywania czy tez własnej ich interpretacji można założyć, może istnieć mnóstwo i ta swoboda w podkładaniu fantazyjnego ich odczytywania staje się siła napędową metody ilustracji artysty. Tak oto jeszcze raz obraz okazuje się doskonalszy od słowa.

…To pole do popisu oddania emocji za pomocą piórka, pędzla farb”. Malarstwo M. Murawskiego, jak ilustracje, rysunki to arcydzieła sztuki. awangardowej, nowoczesnej i nowatorskiej. Płótna M. Murawskiego zachwycają siłą ekspresji i bogactwem środków plastycznych. Abstrakcja formalna wyraża przeżycia treści zawartych w tytułach dzieł. Wyobraźnia ukształtowana na wschodzie Polski, gdzie zrodziło się wielu wielkich twórców, rozwinęła się w pejzażu, mitach i legendach w historii która przeszła przez życie artysty jak wicher dziejowy niszczący przeszłość, ale dający życie nowym ideom. Obrazy jak ilustracje z mistrzostwem odzwierciedlają ducha czasu, kondycje człowieka, dramatycznym napięciem, wzmocnionym diagonalnymi kompozycjami skontrastowanymi z tektoniką wielkich płaszczyzn. „Szczeblaty Jeździec” „Kukłady w chóralnym zamęcie”, cykl „Kukłady”, „Żywa woda’, skąd pochodził Jego święty przodek, kamienie, belki, dom, pole, strach, glina , ziemia, niebo, świat realny rodzimy  i niejasna tajemnica, wyraziste formy i….

Szubieniczne wzgórza, portrety, czaszki, cisza malarstwa

Siła głosu artysty – groza i piękno – artysta kieruje zbiorową wyobraźnią do świata własnych genialnych wizji, pojęć, słów tytułu, a w jednym spojrzeniu oka całe to uniwersum znajdujemy na obrazie. To jest siła nowatorstwa formalnego i treściowego przełomu epok, jedna z nich odeszła wraz z P. Marianem Murawskim, nowa powstaje z Jego zasiewu.

Wernisaż

Odbędzie się w najbliższy piątek, 3 marca o godzinie 18.00.

Kuratorski wystawy: Elżbieta Murawska, Larysa Murawska – Jaromska.

Patron Medialny