Nie minęło pół roku od sowieckiej inwazji na Polskę, gdy Józef Stalin podpisał decyzję o wymordowaniu polskich elit – oficerów Wojska Polskiego, urzędników, policjantów czy osadników wojskowych. 5 marca 1940 roku los tysięcy Polaków przetrzymywanych w obozach jenieckich i więzieniach został przypieczętowany. Miesiąc później „polscy jeńcy nie rokujący żadnej nadziei na zerwanie z niepodległą Polską i na sowiecką resocjalizację” zostali zamordowani i wrzuceni do bezimiennych dołów.
Wspomnienie
Niedziela. 7.IV.1940. Rano. Po wczorajszym dniu przydział do „Skitowców”. Pakować rzeczy! do 1140, na odejście do klubu na rewizję.. Obiad w klubie… (nieczytelne). Po rewizji, o godzinie 1655 (nasz polski czas 14 55) opuściliśmy mury i druty obozu Kozielsk Wsadzono nas do wozów więziennych. Takich wozów, jakich w życiu nie widziałem. [mówią] że 50 % wagonów w SSSR spośród osobowych, to wozy więzienne. Ze mną jedzie Józek Kutyba, kapitan Paweł Szyfter i jeszcze major, pułkownik i kilku kapitanów, razem dwunastu. Miejsca najwyżej dla siedmiu.
8.IV. godz. 330 wyjazd ze stacji Kozielsk na zachód. 945 na stacji Jelnia.
8.IV.40 od godziny 12 stoimy w Smoleńsku na bocznicy.
9.IV. rano paręnaście minut przed 5-tą pobudka w więziennych wagonach i przygotowanie się do wychodzenia. Gdzieś mamy jechać samochodami. I co dalej?
9.IV 5 rano..
9.IV od świtu dzień rozpoczął się szczególnie. Wyjazd karetką więzienną w celkach (straszne). Przywieziono gdzieś do lasu, coś w rodzaju letniska. Tu szczegółowa rewizja. Zabrano zegarek, na którym była godzina 63o (830) pytano mnie o obrączkę, którą […] zabrano ruble, pas główny – scyzoryk…
Na tym pamiętnik się urywa…
To dziennik Majora Adama Solskiego z 57 Pułku Piechoty, zidentyfikowanego w 1943 roku w Katyniu. Prowadził w obozie jenieckim dziennik, który został odnaleziony po jego ekshumacji w 1943 i opublikowany przez Józefa Mackiewicza, a następnie w wielu źródłach historycznych poświęconych Zbrodni Katyńskiej.
za; IPN
Portal Warszawski