29 grudnia 1944 roku Niemcy zrównali z ziemią Pałac Saski
Tego dnia po ponad dwustu latach istnienia, zniknął z mapy Warszawy Pałac Saski. 29 grudnia Niemcy wysadzili dwie ostatnie kolumny. Zwały gruzu runęły na mauzoleum Nieznanego Żołnierza, którego arkady już przygotowane do wysadzenia jako jedyne przetrwały. Dlaczego tak się stało pozostanie zagadką.
Rys historyczny
Wysadzenie Pałacu Saskiego było jednym z ostatnich akordów zniszczenia miasta przed wycofaniem się Niemców. Przygotowanie do wysadzenia poprzedziła akcja wywózki wszystkiego co cenne pozostało w pałacu. Wiercenie górniczymi świdrami otworów na ładunki wybuchowe w dwóch historycznych pałacach – Brühla i Saskim zajęło Niemcom blisko dwa tygodnie. Po zrównaniu z ziemią pałacu Brühla 18 grudnia, przyszedł czas na Pałac Saski. Niemcy przystąpili do pierwszych detonacji 27 grudnia 1944. Większa część zabytku już wtedy legła w gruzach. Ocalały jedynie kolumny nad Grobem Nieznanego Żołnierza, które wysadzono 29 grudnia. Ich resztki przysypały wnętrze mauzoleum, jednak same arkady przetrwały, choć były przygotowane do wysadzenia.
To zdjęcie lotnicze zostało wykonane 28 grudnia 1944 roku. Widać na nim Pałac Saski podczas wyburzania przez Niemców. Lewe skrzydło zostało już wysadzone, a w ciągu następnych godzin z okazałego pałacu pozostanie jedynie niewielki fragment kolumnady...
Zapewne nigdy nie dowiemy się dlaczego w wywierconych w arkadach otworach niemieccy saperzy nie umieścili ładunków wybuchowych. Powodem mogła być pośpieszna ewakuacja przed zbliżającą się Armią Czerwoną lub przerwana łączność z zaopatrzeniem w potrzebne materiały. A może resztki sumienia powstrzymały sapera przed zniszczeniem pomnika poświęconego szaremu – jak on – żołnierzowi? Tego nigdy się nie dowiemy. Wiadomo natomiast, że w tamtym momencie niemieckie dowództwo miało znacznie ważniejsze zadania niż zajmowanie się pomnikiem. Szykujące się już do odwrotu wojska pozostawiały za sobą wymarłe miasto, a w jego centrum ruiny pałacu, który od blisko trzech wieków spleciony pozostawał z historią miasta. Tu złamano niemiecką Enigmę, swoją siedzibę miało wojsko, a wcześniej król Polski, pierwsze siedem lat życia mieszkał Chopin.
Po lewej stronie zachodnia pierzeja w lipcu 1944 roku. Po prawej widzimy to samo miejsce mniej więcej rok później…
Zwróćcie uwagę na kamienice wokół placu. Mimo powstania i późniejszego wyburzania miasta przez niemców ich mury stoją. W miejscu pałaców mamy morze ruin… pic.twitter.com/GeWaBb5hWi
Ta strona wykorzystuje pliki cookie. Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies w celu zapewnienia maksymalnej wygody w korzystaniu z naszego serwisu. Mogą też korzystać z nich współpracujące z nami firmy badawcze oraz reklamowe. Jeżeli wyrażasz zgodę na zapisywanie informacji zawartej w cookies kliknij na „akceptuję". Jeśli nie wyrażasz zgody, ustawienia dotyczące plików cookies możesz zmienić w swojej przeglądarce. kliknij po więcej informacji Polityka prywatności
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.