Nowomowa to termin wprowadzony na oznaczenie procesu deformacji, degeneracji języka w państwie totalitarnym, zachodzącego wskutek ideologizacji i upolitycznienia języka. Pojęcie: „nowomowa” to swoista kalka językowa angielskiego wyrazu: „newspeak” – terminu wymyślonego przez Georga Orwella w powieści: „Rok 1984”; w odniesieniu do hitlerowskich Niemiec funkcjonuje jako LTI (Lingua Tertii Imperii).
Cechy nowomowy
Za synonimiczne (w odniesieniu do nowomowy państwowej) uznaje się wyrażenie: „mowa państwowotwórcza”.
Nowomowa nie jest tylko wytworem totalitaryzmów, ale funkcjonuje również jako produkt różnych żargonów: biurokratycznego, politycznego, dziennikarskiego, prawnego.
Nowomowa to zlepki wyrazów ważnych dla ideologii, przekształcanie znaczeń istniejących do tej pory znaczeń na prawomyślne (neologizm semantyczny), nasycenie słownictwem wartościującym (język nie nazywa rzeczywistości, ale wskazuje co jest dobre, a co złe), oderwanie od funkcji poznawczej i informacyjnej, na rzecz funkcji magicznej, rytualnej języka , istnienie tabu językowego (są słowa nieprawowite, których nie wolno używać), eufemizacja rzeczywistości , szablonowość, monotonia, ubóstwo leksykalne – usuwanie wyrazów nieprawomyślnych, zawężenie kręgów, tematycznych, nasycenie sloganami i frazesami, oderwanie od funkcji komunikacyjnej – antykomunikacyjność (komunikacja jednostronna, niesymetryczna), wykluczenie krytyki, dialogu, wymiany myśli – odbiorca ma się podporządkować: rozkazy, nakazy, kategoryczne stwierdzenia, brak argumentacji, slogany.
Destruktywny wpływ nowomowy na społeczeństwo
brak konfrontacji odmiennych systemów wartości, schematyzacja myślenia, ograniczenie poznawcze podporządkowanie narzuconym dyrektywom, brak zaufania ludzi do języka, powstanie dwumowy – mówienie w sytuacjach nieoficjalnych i w sytuacjach oficjalnych, powstanie dwumyślenia – myślenie kategoriami nieoficjalnymi i kategoriami oficjalnymi
NOWOMOWA przeszła wiele mutacji, zaś najnowszą przechodzi od kilku lat dzięki ruchom miejskim, tzw. aktywistom
Ten służący do manipulowania ludźmi i nastrojami społecznymi nowy język jest stosowany powszechnie wobec osób, które poruszają się po miastach samochodami.
I tak dziś w języku nowomowy aktywistów mamy:
– blachosmrody/ blachosmrodziarze
– zbiorkom
– samochodoza
– ściek komunikacyjny
– miejska autostrada
– przeskalowana jezdnia
– pieszy plankton
– biedapiesi
– walicowanie
– autkowi aktywiści
– św. przepustowość
– autopedestrianizm
– uspokojenie ruchu….
Jeśli macie jeszcze jakieś cuda nowomowy wpisujcie, będziemy uzupełniać listę
Obrazek przedstawia tow. Wiesława. On też nie lubił samochodów i stosował nowomowę
Warszawska Opłata Wjazdowa
zdj. dzieje.pl