6 kwietnia 1901 r we Lwowie urodził się Marian Hemar – człowiek niebywale utalentowany

Poeta, satyryk, komediopisarz, dramaturg, tłumacz poezji, autor tekstów piosenek. Urodził się 6 kwietnia 1901 we Lwowie, zmarł 11 lutego 1972 w Dorking pod Londynem.

Rys biograficzny

Jan Marian Hescheles, syn Ignacego i Berty z domu Lem (był kuzynem Stanisława Lema), urodził się we Lwowie, gdzie mieszkał 24 lata. Później w Warszawie 14 lat, a w Londynie 30 lat. Ukończył VII gimnazjum we Lwowie, następnie studiował na Uniwersytecie Jana Kazimierza medycynę i filozofię. Debiutancki wiersz „Więzień” ukazał się na łamach „Gazety Porannej i Wieczornej” (nr 4771).

Marian Hemar był autorem tekstów ponad dwóch tysięcy piosenek, m.in. takich szlagierów jak Kiedy znów zakwitną białe bzy, Czy pani Marta jest grzechu warta, Ten wąsik, Nikt, tylko ty, Może kiedyś innym razem,  Upić się warto, Jest jedna, jedyna.

W roku 1925 Hemar przeniósł się do Warszawy i do 1931 razem z Julianem Tuwimem był kierownikiem literackim teatrzyku „Qui pro Quo”, a następnie kabaretów: „Banda”, (1931-33), „Cyganeria Warszawska” (1933-34), „Wielka Rewia” (1934-35), „Cyrulik Warszawski” (1935-39). W latach 1933-34 kierował założonym wraz ze Stefanem Jaraczem i Marią Modzelewską teatrem „Nowa Komedia”. Repertuar musiał nawiązywać bezpośrednio do współczesności widzów, oddziaływać na emocje, komentować rzeczywistość, był „formą obrachunków inteligenckich”, jak określił go Artur Sandauer i „serialem epoki przedtelewizyjnej”, jak określili go późniejsi krytycy.

Wpływało to na zmianę statusu pisarza, który stawał się z niezależnego twórcy – „technikiem rozrywki”, jak określił to zjawisko Stefan Żółkiewski. Takim technikiem stał się Hemar, jego zadaniem było nawiązanie porozumienia z publicznością, wsłuchanie się w jej głos, wyrażanie jej nastrojów i zaspokajanie jej potrzeb i w tej dziedzinie Hemar okazał się mistrzem. Nie tylko odnosił triumfy dzięki odpowiadaniu na życzenia publiczności, on jednocześnie publiczność tę wychowywał, ucząc ją rozpoznawać literaturę wyższego lotu w odróżnieniu od wulgarności tekstów krytykanckich i wypaczających osąd rzeczywistości.

(…)

Hemar był jednym z najciekawszych piosenkarzy dwudziestolecia (słowo „piosenkarz” w znaczeniu używanym w czasach Hemara, kiedy o autorach tekstów nie mówiono tekściarz, ale piosenkarz właśnie). Napisał, opracował, przetłumaczył, sparafrazował do momentu wybuchu II wojny światowej około 3 tysiące piosenek, z których kilkaset zasłużyło sobie na miano przebojów. Pisał o fatalnej dramatycznej miłości, życiu codziennym, nie unikał podejmowania żartu czy satyrycznego komentarza. Poetyka jego piosenek w dużej mierze nawiązywała do skamandryckiego ducha spod znaku Juliana Tuwima.

Wyróżnienia

Marian Hemar był laureatem wielu nagród, w tym m.in.: Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (1959), „Wiadomości” (1962), „Dziennika Polskiego” i „Dziennika Żołnierza”(1967), Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1969). Władze emigracyjne uhonorowały go Krzyżem Oficerskim (1966), Krzyżem Komandorskim (1971) Orderu Polonia Restituta. Zmarł 11 lutego 1972 roku w Dorking pod Londynem.

za; Culture.pl

Portal Warszawski