Dopełnieniem naszych dywagacji na temat wykopalisk na pl. Krasińskich niech będzie głos p. dr hab. Urszuli Sowiny, prof. IAE PAN, Ośrodek Historii Kultury Materialnej Średniowiecza i Czasów Nowożytnych, która napisała do nas następującego maila;
„Studnia ta jest najprawdopodobniej tożsama z prywatną studnią kopaną wymienioną w pracy Jerzego Gromskiego, „Kultura sanitarna Warszawy dokońca XVIII w.”, PWN, Warszawa 1977, s. 90: „przy dworze Mniszka,
kuchmistrza koronnego, przy ul. Długiej nr 546 – tj. przy późniejszym pl. Krasińskich”. Studnia ta istniała w 1643 r., gdyż J. Gromski powołuje się na: A. Jarzębski, „Gościniec abo krótkie opisanie Warszawy 1643 r.”, wyd. W. Korotyński, Warszawa 1909, w.3341.
O studniach kopanych w polskich i europejskich miastach w XIII-XVI w. por.: U. Sowina, „Woda i ludzie w mieście późnośredniowiecznym i wczesnonowożytnym. Ziemie polskie z Europą w tle”, Warszawa 2009, ss.148-235 (tam m.in. o warszawskich studniach przy ul. Długiej: jednej publicznej – w 1482 r.(s. 111), innej prywatnej, obsługującej zarówno ogródek jak i mielcuch – w 1512 r., s.163 i in.- 176).
Wśród potencjalnych rad, których chętnie udzielę, jest także i ta, że studnie nie zawsze były „autonomicznym podmiotem”, jak Państwo napisaliście. Występowały też w domach i piwnicach pod nimi.”
Trzeba też uwzględnić artykuł archeologa Włodzimierza Peli od lat kopiącego w Warszawie, „Water supply to the city of Warsaw (Poland) from the 14th to the 19th centuries – the archaeological sources”, {w:} The Archaeology of Water Supply, ed. by Marta Żuchowska, BAR International Series 2414: Archaeology of Water Installations, Oxford 2012 pp. 109-115 (gdzie jest opublikowany fragment obrazu Bernardo Bellotto z 1778 r. i fotografia jednej ze studni z badań w 2001 r. – informacja autora)
dr hab. Urszula Sowina
Bardzo dziękujemy za ten głos.
zdj. Portal Warszawski